Վերջին տարիներին, հատկապես 44օրյա պատերազմից հետո, աշխարհի տարբեր անկյուններում հայերի հանդիպման խոսակցությունները, մտահոգությունները ուղղված են հայ ազգի անվտանգության, զարգացման, ապագային նվիրված խորհումներով, քննարկումներով։ Հայ ժողովրդի առջև ծառացած դժվարությունների հաղթահարման համար ստեղծվում են տարբեր տնտեսական, քաղաքական միություններ, որոնք նպատակ ունեն ապահովել հայ ազգի հետագա զարգացումը՝ տնտեսական զարգացման հրաշքի հասնել այլ փոքր պետությունների օրինակով: Այդպիսիններից են՝
• Նուբար Աֆեյանի և Ռուբեն Վարդանյանի կողմից ստեղծված «ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ»,
• Վահե Կարապետյանի «Pan Armenian Unity» միությունները։ Այս հայորդիները ձգտում են միավորել հայերին ամբողջ աշխարհում՝ դիմակայելու ներկա դժվարություններին և ստեղծել հիմքեր տնտեսական կտրուկ զարգացման համար։ Քաղաքական ոլորտում Արևմտյան Հայաստանի վտարանդի կառավարության կողմից կազմակերպվել է Համահայկական Վերնախորհուրդ (Senat), որը զբաղվում է ՀՀ-ի արտաքին հարաբերություններով, գլխավոր նպատակ ունենալով՝ Վուդրո Վիլսոնի 1920 թվականի նոյեմբերի 22 կայացրած «Իրավարար վճռի» իրականացումը։ Մի քանի ամիս առաջ գործարար Սամվել Կարապետյանը հայտարարեց, որ ՀՀ-ում, Ջավախքում, Արցախում կարելի է ստեղծել բոլոր բնագավառների բարձր շահութաբերական ձեռնարկություններ տեղական հումքերի հիման վրա։ Անկախացումից հետո ՀՀ-ի բոլոր ղեկավարները գիտակցաբար, կամաց-կամաց քայքայեցին Խորհրդային Հայաստանից ժառանգած հարուստ, բազմաճյուղ տնտեսությունը։ Քաղաքական առումով չամրապնդեցին հազարավոր հայրենասերների կորստով ձեռք բերված մեր հաղթանակները։ Մենք՝ մի քանի հայրենասեր մասնագետներ առաջարկում ենք կազմակերպել դեռևս նախադեպ չունեցող «Համահայկական բաժնետիրական ընկերություն»՝ (Pan Armenian Corporation): Հույս ունենք, որ այն մաս կկազմի Ձեր միությունների միվորմանը՝ ի շահս հայ ազգի ապագայի՝ Մեծ Հայաստանի կազմավորման և նրա հզորացման համար։ Կլուծվի ներկայիս և ապագայի բոլոր խնդիրները։ Հարկավոր է հավատալ, պայքարել և հաղթել։
Վահե Մ․
Signatory
It is necessary to invent Armenian-language games so that children living in the Diaspora do not forget our language and learn Armenian so that they can play.
Convention Participant
Հայ երիտասարդները գնում են արտասահմանում սովորում, ես դա շատ խրախուսում եմ, բայց նրանցից շատերը այլևս հետ չեն վերադառնում։ Սա իրոք խնդիր է։
Համաժողովի մասնակից
Անհատական է մոտեցումը, երբ խոսքը վերաբերում է ինքնության պահպանությանը։ Մեծապես ծնողի որոշումից է կախված՝ իր երեխան կխոսի՞ հայերեն, թե՞ ոչ։ Կարևոր է կիրակնօրյա դպրոցի դերը և երիտասարդական զանազան միությունների առկայությունը։ Համայնքների դերը նույնպես կարևոր է։ Պետք է ճիշտ ուղղորդել երեխաներին։
Համաժողովի մասնակից
Only the state can unite the efforts of all Armenians, regardless of party, place of residence, and other circumstances. No public organization is able to do that. Our unification should be through the state mechanism. There is no other option.
Convention Participant
Այս քննարկումները պետք է իրականացվեն մարզերում, որպեսզի հասկանանք մարզում բնակվողի խնդիրներն ու պատճառները։ Խնդիրները լուծելուց հետո մարզերում կավելանա ծնելիությունը, որը մեր ազգային անվտանգության խնդիր է։
Համաժողովի մասնակից
We must continue to educate. Education will provide us with distinct abilities so that we can respond correctly and quickly to the changing situation and advance our interests.
Convention Participant
The state should finance teachers to teach Diaspora Armenians Armenian. In addition, there could be grants, as a result of which young people would participate in Armenian language courses.
Convention Participant
I am one of the signatories for The FUTURE ARMENIAN initiative. I live and work in US. I have spent more than 50% of my life in US after moving at the age of 20. I think the 15 goals are a good starting point, but most importantly we need to think of the root causes that led us to where we are today and try to address them.
My view of things that have to be done to reach the 15 goals are:
Revive our education system starting from kindergarten. Work towards making sure the teachers and professors are the highest qualified and best paid jobs in Armenia
To stop and reverse the emigration, ensure basic requirements for life in Armenia are met:
Affordable and high quality Healthcare and Education system
Promise and fulfilment of dignified retirement
Safe military service through technology assistance and professionalism
Help diaspora to reintegrate seamlessly through remote connection then gradual linking and eventual repatriation.
My view of how this could be done is primarily through some serious government policies and investment projects including:
Create technology incubators or tax free economic zones (Digital Health and Biotechnology, Renewable Energy, High Tech etc) that would attract a lot of diaspora and foreigners professionals as well as capital.
Ensure the professionals from above are tightly engaged in education systems in Armenia
Use the outcome of the above activities to strengthen education and safety systems of Armenia
Invest the resulting outcome and value of the above back into economy and education to deepen the process.
These points can be broken down into further details and technicalities.
Grigor B., USA
Signatory
Հրաշալի գաղափար` համախմբվել Հայաստանը հզորացնելու շուրջ և շոշափելի արդյունք ստանալու համար` հատկապես կրթության բարելավմանը պիտի ուշադրություն դարձնենք։ Հզոր է այն պետությունը, որի քաղաքացին գիտակ է իր ոլորտում, իր մասնագիտության մեջ։ Ինքս կրթական ոլորտում արդեն 12 տարի է մասնագիտական արագացված դասընթացների միջոցով` ՀՀ աշխատաշուկան համալրում եմ որակյալ, մրցունակ կադրերով։ 44օրյա պատերազմից հետո բազմաթիվ հայորդիներ, հաշմանդամության տարբեր աստիճան ստացած իրենց կյանքի ուղին և ապագան չեն կարողանում պլանավորեն։ Արտ Հաուս ուսումնական կենտրոնում նրանցից շատերին պատիվ ունեցանք դասավանդելու և փորձում ենք աշխատատեղի հարցում օգնել, բայց խնդիրն ավելի գլոբալ է, և ձեր, մեր բոլորի ուժերի մոբիլիզացիայի կարիքը կա։ Այդ սերունդն է, որ պիտի ապրեցնի ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ և հակառակը։
Լիլիթ Կ․, Հայաստան
Signatory
We all are coming from our childhood. If we want a strong country, if we want to feel proud, we need to start the investment from the children.
A long term program that we may see the results after 20 years.
I am not an expert on behavior science, but as a mother of two and a public health specialist I am sure that with a nationwide program and investment in our children, the future can belong to us.
My dream is to live in my country, from where no one wants to leave!
Karine N., Armenia
Signatory
Հայաստանում ցանկացած ոլորտում պետք է ներգրավված լինեն Սփյուռքի տարբեր համայնքներում ապրող փորձագետներ։