Վերջին տարիներին, հատկապես 44օրյա պատերազմից հետո, աշխարհի տարբեր անկյուններում հայերի հանդիպման խոսակցությունները, մտահոգությունները ուղղված են հայ ազգի անվտանգության, զարգացման, ապագային նվիրված խորհումներով, քննարկումներով։ Հայ ժողովրդի առջև ծառացած դժվարությունների հաղթահարման համար ստեղծվում են տարբեր տնտեսական, քաղաքական միություններ, որոնք նպատակ ունեն ապահովել հայ ազգի հետագա զարգացումը՝ տնտեսական զարգացման հրաշքի հասնել այլ փոքր պետությունների օրինակով: Այդպիսիններից են՝
• Նուբար Աֆեյանի և Ռուբեն Վարդանյանի կողմից ստեղծված «ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ»,
• Վահե Կարապետյանի «Pan Armenian Unity» միությունները։ Այս հայորդիները ձգտում են միավորել հայերին ամբողջ աշխարհում՝ դիմակայելու ներկա դժվարություններին և ստեղծել հիմքեր տնտեսական կտրուկ զարգացման համար։ Քաղաքական ոլորտում Արևմտյան Հայաստանի վտարանդի կառավարության կողմից կազմակերպվել է Համահայկական Վերնախորհուրդ (Senat), որը զբաղվում է ՀՀ-ի արտաքին հարաբերություններով, գլխավոր նպատակ ունենալով՝ Վուդրո Վիլսոնի 1920 թվականի նոյեմբերի 22 կայացրած «Իրավարար վճռի» իրականացումը։ Մի քանի ամիս առաջ գործարար Սամվել Կարապետյանը հայտարարեց, որ ՀՀ-ում, Ջավախքում, Արցախում կարելի է ստեղծել բոլոր բնագավառների բարձր շահութաբերական ձեռնարկություններ տեղական հումքերի հիման վրա։ Անկախացումից հետո ՀՀ-ի բոլոր ղեկավարները գիտակցաբար, կամաց-կամաց քայքայեցին Խորհրդային Հայաստանից ժառանգած հարուստ, բազմաճյուղ տնտեսությունը։ Քաղաքական առումով չամրապնդեցին հազարավոր հայրենասերների կորստով ձեռք բերված մեր հաղթանակները։ Մենք՝ մի քանի հայրենասեր մասնագետներ առաջարկում ենք կազմակերպել դեռևս նախադեպ չունեցող «Համահայկական բաժնետիրական ընկերություն»՝ (Pan Armenian Corporation): Հույս ունենք, որ այն մաս կկազմի Ձեր միությունների միվորմանը՝ ի շահս հայ ազգի ապագայի՝ Մեծ Հայաստանի կազմավորման և նրա հզորացման համար։ Կլուծվի ներկայիս և ապագայի բոլոր խնդիրները։ Հարկավոր է հավատալ, պայքարել և հաղթել։
Վահե Մ․
Signatory
Հրաշալի գաղափար` համախմբվել Հայաստանը հզորացնելու շուրջ և շոշափելի արդյունք ստանալու համար` հատկապես կրթության բարելավմանը պիտի ուշադրություն դարձնենք։ Հզոր է այն պետությունը, որի քաղաքացին գիտակ է իր ոլորտում, իր մասնագիտության մեջ։ Ինքս կրթական ոլորտում արդեն 12 տարի է մասնագիտական արագացված դասընթացների միջոցով` ՀՀ աշխատաշուկան համալրում եմ որակյալ, մրցունակ կադրերով։ 44օրյա պատերազմից հետո բազմաթիվ հայորդիներ, հաշմանդամության տարբեր աստիճան ստացած իրենց կյանքի ուղին և ապագան չեն կարողանում պլանավորեն։ Արտ Հաուս ուսումնական կենտրոնում նրանցից շատերին պատիվ ունեցանք դասավանդելու և փորձում ենք աշխատատեղի հարցում օգնել, բայց խնդիրն ավելի գլոբալ է, և ձեր, մեր բոլորի ուժերի մոբիլիզացիայի կարիքը կա։ Այդ սերունդն է, որ պիտի ապրեցնի ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ և հակառակը։
Լիլիթ Կ․, Հայաստան
Signatory
Everyone from the Diaspora and Armenia should become the PR ambassador of Armenia to the world.
Convention Participant
Armenia should really become a magnet to collect the particles of the Diaspora.
Convention Participant
It is necessary to clearly understand what the recognition of the Armenian Genocide gives us, Armenians.
Convention Participant
Ես ունեմ գաղափար, որը չնայած երիտասարդ տարիքիս, մշակել եմ երկար տարիներ համայնքային զարգացման ոլորտում աշխատելուց հետո։
Գաղափարս կամ եթե կուզեք գաղափարախոսությունս անվանել եմ Սոց. Կապիտալիզմ, քանի որ համարում եմ այն սոցիալիզմի և կապիտալիզմի լավագույն կողմերի միքս։
Եթե կարճ ներկայացնեմ բուն էությունը այն մոտավորապես հետևյալն է.
մենթորների աշխատանքի արդյունքում, ձևավորված համայնքային ակտիվ խմբերի միջոցով, գեներացնել իրենց համայնքի համար լավագույն սոցիալական ձեռնարկության տարբերակը որը ստեղծում է արտադրանք։
Հիմնել այդ ձեռնարկությունները ներդրմամբ կամ բարեգործական հիմունքներով: Սոցիալական ձեռնարկությունը կղեկավարի Համայնքային ակտիվ խմբի կողմից նշանակված մարդը, ձեռնարկությունում պարտադիր կերպով կհրավիրվեն աշխատանքի սոցիալապես անապահով աշխատունակ անձինք, ովքեր ստանում են նպաստ: Գործարանի արտադրանքը պետք է ուղղված լինի Հայաստանի ինքնաբավությանը, իսկ եթե արտադրվում է ավելի շատ քան Հայաստանում սպառվում է, պետք է արտահանվի և վաճառվի սփյուռքի հայաշատ քաղաքներում։ (Ծիրանի օրինակը*)
Վաճառքից գոյացած գումարի մեծ մասը պետք է աշխատողները ստանան որպես աշխատավարձ, ինչը ևս մեկ ներարկում կլնի դեպի տնտեսություն (քանի որ քիչ ծախսող մարդիկ ավելի շատ կծախսեն, պետությունը ոչ միայն շահութահարկ կստանա արտադրանքի վաճառքից ու եկամտահարկ աշխատավարձերից, այլև կմեծանա այլ տնտեսվարող սուբյեկտների շահույթն ու հետևաբար հարկերը)։:
Սոցիալական ձեռնարկության շահույթի մյուս մասը ՀԱԽ-ի տնօրինմամբ ուղղվելու է տվյալ համայնքի զարգացմանը, որում աշխատում է այդ ձեռնարկությունը։
* Ծիրանի օրինակը նախորդ տարի հայկական ծիրանի առաջ փակվեցին Ռուսաստանում գտնվող շուկաները, սակայն Մոսկվայի հայերի միահամուռ ուժերով այդ մեծ քանակությամբ ծիրանը շատ արագ իրացվեց, սա ցույց է տալիս հայկական սփյուռքի հսկայական ներուժը, որը պետք է օգտագործել ոչ միայն բարեգործական գումարներ ներգրավելով, այլ նաև հայկական արտադրության ապրանքներ գնելով, որը կկազմի սփյուռքահայի ընդհանուր ծախսերի 40-60 տոկոսը։
Այս գործողությունները ընդամենը մի քանի տարում տնտեսական լուրջ վերելքի կբերեն Հայաստանի տնտեսությունը, սփյուռքի գումարները կծախսվեն նպատակային, ունենալով տնտեսական ինքնաբավություն Հայաստանը կվարի առավել ինքնուրույն արտաքին քաղաքականություն, կմեծանան հարկային եկամուտները, կհաղթայարվի աղքատությունը։ Համայնքային ակտիվ խմբի անդամները կկրթվեն։
Հայկ Դ․, Հայաստան
Signatory
Հաճախ Սփյուռքից բարձրաձայնված խնդիրներն ու հարցերն ավելի լավ են հնչում, քան Հայաստանից ասվածները։ Սփյուռքն այս առումով կարող է ծրագրային մեծ առաջարկներ իրականացնել։
Համաժողովի մասնակից
Ունեմ որոշ հարցեր և առաջարկություններ, որոնք կցանկանայի ներկայացնել համանախաձեռնողների ուշադրությանը: Մասնակցել եմ 20.07.2021թ. կայացած հանդիպմանը, սակայն ճիշտ գտա նկատառումներս գրավոր ներկայացնել:
1. Արդյո՞ք 15 նպատակների շրջանակը և կառուցվածքը փոփոխության ենթակա չէ: Մասնավորապես, եթե հնարավորություն կա իրականացնելու առանձին շտկումներ, ինձ թույլ կտամ ներկայացնելու հետևյալ նկատառումները.
Որպես մեկ ընդհանուր նպատակ՝ միավորել 5-րդ (Հայաստան-Սփյուռք միասնականություն) և 6-րդ (Ուժեղ Սփյուռք) նպատակները,
Որպես ընդհանուր նպատակ դիտարկել նաև կրթությանն ու գիտությանն առնչվող նպատակները, քանի որ այդ բնագավառները փոխկապակցված և պայմանավորված են մեկը մյուսով,
Կարծում եմ, որ կարելի է միավորել նաև 12-րդ (Ողջամիտ կառավարում) և 15-րդ (Փաստերի վրա հիմնված որոշումների կայացում) նպատակները մեկ ընդհանուր՝ «Կառավարման արդյունավետ համակարգեր» նպատակի տակ.
Վերջապես, շատ կարևոր և լուծման կարոտ հիմնախնդիր է հանրապետության զարգացման բազմակենտրոն համակարգի ձևավորումը և տարածքային համաչափ զարգացումը, քանի որ դրանով է պայմանավորված երկրի բոլոր տարածաշրջաններում կյանքի որակի և ծառայությունների հասանելիության համադրելի մակարդակների ապահովումը: Ճիշտ է, այդ նպատակին կարելի է հասնել տարիների և նույնիսկ տասնամյակների նպատակաուղղված գործողություններով, որոնց արդյունքները կարող են անմիջականորեն տեսանելի չլինել, սակայն կստեղծվեն նախադրյալներ, որպեսզի ճիշտ թիրախավորվեն և երկարաժամկետ արդյունքներ ունենան տարբեր ներդրումային ծրագրերը:
Ելնելով վերը շարադրվածից, առաջարկում եմ նպատակների մեջ ներառել նաև հանրապետության տարածքային կազմակերպման բազմակենտրոն համակարգի ձևավորումը և տարածքայի համաչափ զարգացումը:
Այլապես, Հայաստանի Հանրապետությունը՝ իր հատակագծային ներկայիս կառուցվածքով, ի զորու չէ կայուն զարգացման նախադրյալներ ստեղծել:
2. Հաջորդ խնդիրը, որին կցանկանայի անդրադառնալ, առնչվում է հանդիպումների և քննարկումների ձևաչափին: Առաջարկում եմ դրանք կազմակերպել հետևյալ սկզբունքներով.
· Կազմել քննարկումների կամ կլոր սեղանների կազմակերպման նախնական ժամանակացույց՝ առանձին նպատակների վերաբերյալ օրակարգային հարցերով և այն հրապարակել նախաձեռնության կայքում,
· Տարբեր նպատակներին առնչվող մասնագիտական շրջանակներից հավաքագրել նրանց առաջարկությունները և նկատառումները օրակարգերում ընդգրկված հարցերի վերաբերյալ,
· Ստացված առաջարկությունների հիման վրա ձևավորել հանդիպման ձևաչափը և որոշել քննարկման մասնակցների շրջանակը, ապա էլեկտրոնային փոստով նրանց տեղեկացնել հանդիպման օրվա, ժամի, տեղի, մասնակիցների և աշխատակարգի մասին:
Կարծում եմ, որ նման ձևաչափն ավելի լավ պայմաններ կստեղծի միասին խորհելու համար:
Սարգիս Թ․, Հայաստան
Signatory
It may be right for other nations not to think so much about national problems and live their own lives, but this does not work for us, because we are still under the threat of genocide.
Convention Participant
После просмотра первого эпизода исследования образования в Армении мною было сделано несколько выводов об основных проблемах данного сектора в нашем государстве. Если смотреть со стороны обучающихся, то основной проблемой можно выявить некую потерянность, отсутствие мотивации у обучающихся. Как мне кажется, данные аспекты неразрывно связаны без определенной видимости своего будущего, ученикам как школ, так и высших учебных заведений непонятна цель их действий, при том, что основным мотиватором для них в наше время является материальная составляющая.
Но что, если они будут вступать в каждый этап обучения с понимаем того, что именно даст им этот этап, включающий в себя те или иные предметы. Ведь по сути математика это не только иксы и игреки, это освоение некоторых навыков, например логики и аналитики, которые используются как при изучении иных дисциплин, так и во многих (если не во всех) профессиях. То есть, если у обучающегося будет некий ориентир на предметы, направления и др., возможно его взгляд на обучение изменится с пониманием необходимости той или иной дисциплины, этапа обучения.
Также было бы полезно проводить экскурс профессии не только в устных рассказах, но и подробном представлении ситуации на рынке труда, зарплат, необходимости профессий и требуемых навыков для успешного выполнения деятельности специалиста того или иного направления.
Элеонора А.
Signatory
Սփյուռքի անվստահության խնդիրը գալիս է Հայաստանից, Հայաստանը պետք է սկսի օգնել Սփյուռքին, դա կբերի փոխադարձ վստահության։
Համաժողովի մասնակից
In my opinion the best way to unite the diaspora and particularly the younger diaspora is to connect them physically through amazing events and experiences and with purpose. This logically makes sense before trying to unite through purpose alone. Through travel events throughout the world disparate members of our culture come together for fun, unity, and entertainment, and at a cost lower than a regular vacation while supporting Armenian business and causes. It is gaining momentum with millennials and gen z and I would like to share progress and combine efforts if it supports your goal #5, to: Transform the relationship between Armenia and the Diaspora into one based on mutualism and trust.