Ես ունեմ գաղափար, որը չնայած երիտասարդ տարիքիս, մշակել եմ երկար տարիներ համայնքային զարգացման ոլորտում աշխատելուց հետո։
Գաղափարս կամ եթե կուզեք գաղափարախոսությունս անվանել եմ Սոց. Կապիտալիզմ, քանի որ համարում եմ այն սոցիալիզմի և կապիտալիզմի լավագույն կողմերի միքս։
Եթե կարճ ներկայացնեմ բուն էությունը այն մոտավորապես հետևյալն է.
մենթորների աշխատանքի արդյունքում, ձևավորված համայնքային ակտիվ խմբերի միջոցով, գեներացնել իրենց համայնքի համար լավագույն սոցիալական ձեռնարկության տարբերակը որը ստեղծում է արտադրանք։
Հիմնել այդ ձեռնարկությունները ներդրմամբ կամ բարեգործական հիմունքներով: Սոցիալական ձեռնարկությունը կղեկավարի Համայնքային ակտիվ խմբի կողմից նշանակված մարդը, ձեռնարկությունում պարտադիր կերպով կհրավիրվեն աշխատանքի սոցիալապես անապահով աշխատունակ անձինք, ովքեր ստանում են նպաստ: Գործարանի արտադրանքը պետք է ուղղված լինի Հայաստանի ինքնաբավությանը, իսկ եթե արտադրվում է ավելի շատ քան Հայաստանում սպառվում է, պետք է արտահանվի և վաճառվի սփյուռքի հայաշատ քաղաքներում։ (Ծիրանի օրինակը*)
Վաճառքից գոյացած գումարի մեծ մասը պետք է աշխատողները ստանան որպես աշխատավարձ, ինչը ևս մեկ ներարկում կլնի դեպի տնտեսություն (քանի որ քիչ ծախսող մարդիկ ավելի շատ կծախսեն, պետությունը ոչ միայն շահութահարկ կստանա արտադրանքի վաճառքից ու եկամտահարկ աշխատավարձերից, այլև կմեծանա այլ տնտեսվարող սուբյեկտների շահույթն ու հետևաբար հարկերը)։:
Սոցիալական ձեռնարկության շահույթի մյուս մասը ՀԱԽ-ի տնօրինմամբ ուղղվելու է տվյալ համայնքի զարգացմանը, որում աշխատում է այդ ձեռնարկությունը։
* Ծիրանի օրինակը նախորդ տարի հայկական ծիրանի առաջ փակվեցին Ռուսաստանում գտնվող շուկաները, սակայն Մոսկվայի հայերի միահամուռ ուժերով այդ մեծ քանակությամբ ծիրանը շատ արագ իրացվեց, սա ցույց է տալիս հայկական սփյուռքի հսկայական ներուժը, որը պետք է օգտագործել ոչ միայն բարեգործական գումարներ ներգրավելով, այլ նաև հայկական արտադրության ապրանքներ գնելով, որը կկազմի սփյուռքահայի ընդհանուր ծախսերի 40-60 տոկոսը։
Այս գործողությունները ընդամենը մի քանի տարում տնտեսական լուրջ վերելքի կբերեն Հայաստանի տնտեսությունը, սփյուռքի գումարները կծախսվեն նպատակային, ունենալով տնտեսական ինքնաբավություն Հայաստանը կվարի առավել ինքնուրույն արտաքին քաղաքականություն, կմեծանան հարկային եկամուտները, կհաղթայարվի աղքատությունը։ Համայնքային ակտիվ խմբի անդամները կկրթվեն։
Հայկ Դ․, Հայաստան
Signatory
Հայոց ցեղասպանությունը պետք է դիտարկել որպես Հայկական հարցի՝ Հայաստանի և Արցախի հարցերի անբաժանելի մաս։ Հայկական հարցը միայն անցյալի մասին չէ, այլ նաև մեր ներկայի և ապագայի, որի շուրջ ամենօրյա աշխատանք է պետք տանել։
Համաժողովի մասնակից
Exercising possibilities. Aim is moving towards an environment where being healthy and exercising is normal while drinking/smoking/drugs are frowned upon. It is contrary to that now.
1. Build small outdoor sports grounds in every community. A minimum set like horizontal bars, parallel bars, and stepping platforms will work.
2. Those can be built for cheap from old materials. If people make the playgrounds by themselves, the value of the program will be higher
3. It can be started by videos in YouTube/Social networks showing how to build a playground, and popularizing calisthenics.
Vardan V., Armenia
Signatory
We need to develop minimal and maximal concepts and programs. The minimum is the preservation and evaluation of the existing state. The maximum is that which can be reached in principle and can be achieved in practice.
Convention Participant
I am sure biotechnology has been considered as one of the prospective directions for building the future in Armenia. I hope it would be possible to create a group that could connect scientists working in different universities and companies with scientists in Armenia to discuss what kind of help is needed and what can be built together.
Here is what I could bring to table:
Part of my job is to develop monoclonal antibodies for research and diagnostic purposes in medicine. I could help establish a similar laboratory that could serve the local needs, to start with.
Maybe some of the companies, producing commercial antibodies would choose to open an R&D and manufacturing laboratory in Armenia, if we have well trained personnel.
This might seem to be a very small-scale endeavor, but it will boost the research and clinical science.
Another suggestion is to create a group that would help connect local science to business. The potential of students in Armenia and abroad could be utilized. I have an idea of a project:
The copper mining is one of the major components of our industry. New, more eco-friendly methods of precipitating copper from ore are being utilized worldwide. Bioleaching is one of them; it is essentially using bacteria to precipitate copper (or other metals) from low metal containing ore. Usually, the companies patent the consortium of bacteria.
Scientists from ArmBiotechnology in Yerevan (please see the reference below) have isolated a consortium of bacteria from ore in Kapan that can efficiently be used for this purpose. We could use student engineers to create bioreactors for mining copper from leftover ore by bioleaching, thus employing local people and cleaning the environment.
Susanna B., USA/Armenia
Signatory
Առաջարկում եմ ցեղասպանության թանգարանում բացել ցուցասրահ,որտեղ կներկայացվեն ազգությամբ հայ գյուտարարները, որոնց գյուտերն ունեցել են համաշխարհային նշանակություն (МРТ, բանկոմատ, Նոր տարր..․ դրանք շատ են)։ Ինֆորմացիան լինի վիքիփեդիայի հղմամբ։ Պետական,պաշտոնական այցերի ժամանակ արարողակարգով նախատեսել այցելություններ նաև նշված ցուցասրահ, ինչը կօգնի ցույց տալ աշխարհին, որ Հայոց ցեղասպանությունը համամարդկային ողբերգություն ու կորուստ է նաև այն առումով, որ մազապուրծ հայերն ինչեր են ստեղծել աշխարհի տարբեր ծայրերում և ինչեր կարող էին ստեղծել։ Սա նաև հնարավորություն կտա բարձրացնել մեր ազգի պատիվն ու արժանապատվությունը, ինչի կարիքն այսօր ունենք բոլորս։
Արգամ Ց․, Հայաստան
Signatory
I have lived in three European countries as a professional expat. And in every single place I could see how difficult it was to integrate with the Armenian community. The Armenian embassy in that country has no clue how many Armenians are in there, what is their occupation, how can they be useful for the community and for Armenia etc. Neither the church takes the mission to unify people. There are clear layers depending on the time and cause of immigration. So you are either a descendent of the Genocide survivor and/or Dashnak, either you came during 1990s or you came to study/ work. So these layers live in separate bubbles and don't interact with each other. During 2020 war the ice has been broken and there was a period when these layers became transparent and people were looking all to the same place for the same goal. We should work towards making us all unified be it in Paris, in Brussels or in Moscow. I think Armenian embassies and churches can be helpful to unify the communities in each country be it via brainstorming sessions, cultural events, volunteering jobs or anyhow. My suggestion may sound not concrete, but as someone living in diaspora and someone who is looking for ways to be helpful for her country, I find this one of the pain points of our diaspora. By solving this we will move 1 step closer towards the strong diaspora. Best regards from the Netherlands,
Anahit A., Netherlands
Signatory
Առաջարկում եմ այնպիսի ծրագիր, որը կօգնի դրսում ապրող, սակայն վերադառնալ ցանկացող ընտանիքին հաստատվել Հայաստանում: Պայմանով, որ ժամանակի ընթացքում նա կվերադարձնի աստիճանաբար այդ օգնությունը՝ նպաստելով մյուս ընտանիքների վերադարձին:
Համաժողովի մասնակից
Ունեմ որոշ հարցեր և առաջարկություններ, որոնք կցանկանայի ներկայացնել համանախաձեռնողների ուշադրությանը: Մասնակցել եմ 20.07.2021թ. կայացած հանդիպմանը, սակայն ճիշտ գտա նկատառումներս գրավոր ներկայացնել:
1. Արդյո՞ք 15 նպատակների շրջանակը և կառուցվածքը փոփոխության ենթակա չէ: Մասնավորապես, եթե հնարավորություն կա իրականացնելու առանձին շտկումներ, ինձ թույլ կտամ ներկայացնելու հետևյալ նկատառումները.
Որպես մեկ ընդհանուր նպատակ՝ միավորել 5-րդ (Հայաստան-Սփյուռք միասնականություն) և 6-րդ (Ուժեղ Սփյուռք) նպատակները,
Որպես ընդհանուր նպատակ դիտարկել նաև կրթությանն ու գիտությանն առնչվող նպատակները, քանի որ այդ բնագավառները փոխկապակցված և պայմանավորված են մեկը մյուսով,
Կարծում եմ, որ կարելի է միավորել նաև 12-րդ (Ողջամիտ կառավարում) և 15-րդ (Փաստերի վրա հիմնված որոշումների կայացում) նպատակները մեկ ընդհանուր՝ «Կառավարման արդյունավետ համակարգեր» նպատակի տակ.
Վերջապես, շատ կարևոր և լուծման կարոտ հիմնախնդիր է հանրապետության զարգացման բազմակենտրոն համակարգի ձևավորումը և տարածքային համաչափ զարգացումը, քանի որ դրանով է պայմանավորված երկրի բոլոր տարածաշրջաններում կյանքի որակի և ծառայությունների հասանելիության համադրելի մակարդակների ապահովումը: Ճիշտ է, այդ նպատակին կարելի է հասնել տարիների և նույնիսկ տասնամյակների նպատակաուղղված գործողություններով, որոնց արդյունքները կարող են անմիջականորեն տեսանելի չլինել, սակայն կստեղծվեն նախադրյալներ, որպեսզի ճիշտ թիրախավորվեն և երկարաժամկետ արդյունքներ ունենան տարբեր ներդրումային ծրագրերը:
Ելնելով վերը շարադրվածից, առաջարկում եմ նպատակների մեջ ներառել նաև հանրապետության տարածքային կազմակերպման բազմակենտրոն համակարգի ձևավորումը և տարածքայի համաչափ զարգացումը:
Այլապես, Հայաստանի Հանրապետությունը՝ իր հատակագծային ներկայիս կառուցվածքով, ի զորու չէ կայուն զարգացման նախադրյալներ ստեղծել:
2. Հաջորդ խնդիրը, որին կցանկանայի անդրադառնալ, առնչվում է հանդիպումների և քննարկումների ձևաչափին: Առաջարկում եմ դրանք կազմակերպել հետևյալ սկզբունքներով.
· Կազմել քննարկումների կամ կլոր սեղանների կազմակերպման նախնական ժամանակացույց՝ առանձին նպատակների վերաբերյալ օրակարգային հարցերով և այն հրապարակել նախաձեռնության կայքում,
· Տարբեր նպատակներին առնչվող մասնագիտական շրջանակներից հավաքագրել նրանց առաջարկությունները և նկատառումները օրակարգերում ընդգրկված հարցերի վերաբերյալ,
· Ստացված առաջարկությունների հիման վրա ձևավորել հանդիպման ձևաչափը և որոշել քննարկման մասնակցների շրջանակը, ապա էլեկտրոնային փոստով նրանց տեղեկացնել հանդիպման օրվա, ժամի, տեղի, մասնակիցների և աշխատակարգի մասին:
Կարծում եմ, որ նման ձևաչափն ավելի լավ պայմաններ կստեղծի միասին խորհելու համար:
Սարգիս Թ․, Հայաստան
Signatory
I am one of the signatories for The FUTURE ARMENIAN initiative. I live and work in US. I have spent more than 50% of my life in US after moving at the age of 20. I think the 15 goals are a good starting point, but most importantly we need to think of the root causes that led us to where we are today and try to address them.
My view of things that have to be done to reach the 15 goals are:
Revive our education system starting from kindergarten. Work towards making sure the teachers and professors are the highest qualified and best paid jobs in Armenia
To stop and reverse the emigration, ensure basic requirements for life in Armenia are met:
Affordable and high quality Healthcare and Education system
Promise and fulfilment of dignified retirement
Safe military service through technology assistance and professionalism
Help diaspora to reintegrate seamlessly through remote connection then gradual linking and eventual repatriation.
My view of how this could be done is primarily through some serious government policies and investment projects including:
Create technology incubators or tax free economic zones (Digital Health and Biotechnology, Renewable Energy, High Tech etc) that would attract a lot of diaspora and foreigners professionals as well as capital.
Ensure the professionals from above are tightly engaged in education systems in Armenia
Use the outcome of the above activities to strengthen education and safety systems of Armenia
Invest the resulting outcome and value of the above back into economy and education to deepen the process.
These points can be broken down into further details and technicalities.
Grigor B., USA
Signatory
There should be online platforms for training Armenian teachers.
Convention Participant
Հայ երիտասարդները գնում են արտասահմանում սովորում, ես դա շատ խրախուսում եմ, բայց նրանցից շատերը այլևս հետ չեն վերադառնում։ Սա իրոք խնդիր է։