Ունեմ որոշ հարցեր և առաջարկություններ, որոնք կցանկանայի ներկայացնել համանախաձեռնողների ուշադրությանը: Մասնակցել եմ 20.07.2021թ. կայացած հանդիպմանը, սակայն ճիշտ գտա նկատառումներս գրավոր ներկայացնել:
1. Արդյո՞ք 15 նպատակների շրջանակը և կառուցվածքը փոփոխության ենթակա չէ: Մասնավորապես, եթե հնարավորություն կա իրականացնելու առանձին շտկումներ, ինձ թույլ կտամ ներկայացնելու հետևյալ նկատառումները.
Որպես մեկ ընդհանուր նպատակ՝ միավորել 5-րդ (Հայաստան-Սփյուռք միասնականություն) և 6-րդ (Ուժեղ Սփյուռք) նպատակները,
Որպես ընդհանուր նպատակ դիտարկել նաև կրթությանն ու գիտությանն առնչվող նպատակները, քանի որ այդ բնագավառները փոխկապակցված և պայմանավորված են մեկը մյուսով,
Կարծում եմ, որ կարելի է միավորել նաև 12-րդ (Ողջամիտ կառավարում) և 15-րդ (Փաստերի վրա հիմնված որոշումների կայացում) նպատակները մեկ ընդհանուր՝ «Կառավարման արդյունավետ համակարգեր» նպատակի տակ.
Վերջապես, շատ կարևոր և լուծման կարոտ հիմնախնդիր է հանրապետության զարգացման բազմակենտրոն համակարգի ձևավորումը և տարածքային համաչափ զարգացումը, քանի որ դրանով է պայմանավորված երկրի բոլոր տարածաշրջաններում կյանքի որակի և ծառայությունների հասանելիության համադրելի մակարդակների ապահովումը: Ճիշտ է, այդ նպատակին կարելի է հասնել տարիների և նույնիսկ տասնամյակների նպատակաուղղված գործողություններով, որոնց արդյունքները կարող են անմիջականորեն տեսանելի չլինել, սակայն կստեղծվեն նախադրյալներ, որպեսզի ճիշտ թիրախավորվեն և երկարաժամկետ արդյունքներ ունենան տարբեր ներդրումային ծրագրերը:
Ելնելով վերը շարադրվածից, առաջարկում եմ նպատակների մեջ ներառել նաև հանրապետության տարածքային կազմակերպման բազմակենտրոն համակարգի ձևավորումը և տարածքայի համաչափ զարգացումը:
Այլապես, Հայաստանի Հանրապետությունը՝ իր հատակագծային ներկայիս կառուցվածքով, ի զորու չէ կայուն զարգացման նախադրյալներ ստեղծել:
2. Հաջորդ խնդիրը, որին կցանկանայի անդրադառնալ, առնչվում է հանդիպումների և քննարկումների ձևաչափին: Առաջարկում եմ դրանք կազմակերպել հետևյալ սկզբունքներով.
· Կազմել քննարկումների կամ կլոր սեղանների կազմակերպման նախնական ժամանակացույց՝ առանձին նպատակների վերաբերյալ օրակարգային հարցերով և այն հրապարակել նախաձեռնության կայքում,
· Տարբեր նպատակներին առնչվող մասնագիտական շրջանակներից հավաքագրել նրանց առաջարկությունները և նկատառումները օրակարգերում ընդգրկված հարցերի վերաբերյալ,
· Ստացված առաջարկությունների հիման վրա ձևավորել հանդիպման ձևաչափը և որոշել քննարկման մասնակցների շրջանակը, ապա էլեկտրոնային փոստով նրանց տեղեկացնել հանդիպման օրվա, ժամի, տեղի, մասնակիցների և աշխատակարգի մասին:
Կարծում եմ, որ նման ձևաչափն ավելի լավ պայմաններ կստեղծի միասին խորհելու համար:
Սարգիս Թ․, Հայաստան
Соавтор инициативы
Ցեղասպանության հիշողությունը բերում է կարեւոր անվտանգային ընկալման։ Միասնական ընկալում պետք է ձեւավորել սրա մասին՝ Հայաստան-Սփյուռք ընդգրկմամբ։ Այսօր դեռ կա ընկալում, որ հայաստանցիները չգիտեն՝ ինչ է Ցեղասպանությունը։
Համաժողովի մասնակից
Ո՞վ է հայը։ Շատ լայն պիտի նայենք այդ հարցի պատասխանին։ Ով իրեն հայ է համարում, մենք պետք է ընդունենք, որ նա հայ է։ Օրինակ՝ ընտանիքի մի մասը հայ է կամ հատուկ հետաքրքրություն ունեն հայկականի հանդեպ, ուրեմն՝ հայ են։
Համաժողովի մասնակից
Սփյուռքի զավակի համար Հայաստանը նորոգվելու տեղ է։ Սփյուռքը սնվում է հայրենիքից, որքան էլ որ հիմա այն նվաստացած ու խեղճացած լինի։
Համաժողովի մասնակից
I am one of the signatories for The FUTURE ARMENIAN initiative. I live and work in US. I have spent more than 50% of my life in US after moving at the age of 20. I think the 15 goals are a good starting point, but most importantly we need to think of the root causes that led us to where we are today and try to address them.
My view of things that have to be done to reach the 15 goals are:
Revive our education system starting from kindergarten. Work towards making sure the teachers and professors are the highest qualified and best paid jobs in Armenia
To stop and reverse the emigration, ensure basic requirements for life in Armenia are met:
Affordable and high quality Healthcare and Education system
Promise and fulfilment of dignified retirement
Safe military service through technology assistance and professionalism
Help diaspora to reintegrate seamlessly through remote connection then gradual linking and eventual repatriation.
My view of how this could be done is primarily through some serious government policies and investment projects including:
Create technology incubators or tax free economic zones (Digital Health and Biotechnology, Renewable Energy, High Tech etc) that would attract a lot of diaspora and foreigners professionals as well as capital.
Ensure the professionals from above are tightly engaged in education systems in Armenia
Use the outcome of the above activities to strengthen education and safety systems of Armenia
Invest the resulting outcome and value of the above back into economy and education to deepen the process.
These points can be broken down into further details and technicalities.
Grigor B., USA
Соавтор инициативы
Հայկական պետականության հանդեպ պատասխանատվություն ունենալը հային հայ է պահում։
Համաժողովի մասնակից
Հայաստանում ցանկացած ոլորտում պետք է ներգրավված լինեն Սփյուռքի տարբեր համայնքներում ապրող փորձագետներ։
Համաժողովի մասնակից
Ես ունեմ գաղափար, որը չնայած երիտասարդ տարիքիս, մշակել եմ երկար տարիներ համայնքային զարգացման ոլորտում աշխատելուց հետո։
Գաղափարս կամ եթե կուզեք գաղափարախոսությունս անվանել եմ Սոց. Կապիտալիզմ, քանի որ համարում եմ այն սոցիալիզմի և կապիտալիզմի լավագույն կողմերի միքս։
Եթե կարճ ներկայացնեմ բուն էությունը այն մոտավորապես հետևյալն է.
մենթորների աշխատանքի արդյունքում, ձևավորված համայնքային ակտիվ խմբերի միջոցով, գեներացնել իրենց համայնքի համար լավագույն սոցիալական ձեռնարկության տարբերակը որը ստեղծում է արտադրանք։
Հիմնել այդ ձեռնարկությունները ներդրմամբ կամ բարեգործական հիմունքներով: Սոցիալական ձեռնարկությունը կղեկավարի Համայնքային ակտիվ խմբի կողմից նշանակված մարդը, ձեռնարկությունում պարտադիր կերպով կհրավիրվեն աշխատանքի սոցիալապես անապահով աշխատունակ անձինք, ովքեր ստանում են նպաստ: Գործարանի արտադրանքը պետք է ուղղված լինի Հայաստանի ինքնաբավությանը, իսկ եթե արտադրվում է ավելի շատ քան Հայաստանում սպառվում է, պետք է արտահանվի և վաճառվի սփյուռքի հայաշատ քաղաքներում։ (Ծիրանի օրինակը*)
Վաճառքից գոյացած գումարի մեծ մասը պետք է աշխատողները ստանան որպես աշխատավարձ, ինչը ևս մեկ ներարկում կլնի դեպի տնտեսություն (քանի որ քիչ ծախսող մարդիկ ավելի շատ կծախսեն, պետությունը ոչ միայն շահութահարկ կստանա արտադրանքի վաճառքից ու եկամտահարկ աշխատավարձերից, այլև կմեծանա այլ տնտեսվարող սուբյեկտների շահույթն ու հետևաբար հարկերը)։:
Սոցիալական ձեռնարկության շահույթի մյուս մասը ՀԱԽ-ի տնօրինմամբ ուղղվելու է տվյալ համայնքի զարգացմանը, որում աշխատում է այդ ձեռնարկությունը։
* Ծիրանի օրինակը նախորդ տարի հայկական ծիրանի առաջ փակվեցին Ռուսաստանում գտնվող շուկաները, սակայն Մոսկվայի հայերի միահամուռ ուժերով այդ մեծ քանակությամբ ծիրանը շատ արագ իրացվեց, սա ցույց է տալիս հայկական սփյուռքի հսկայական ներուժը, որը պետք է օգտագործել ոչ միայն բարեգործական գումարներ ներգրավելով, այլ նաև հայկական արտադրության ապրանքներ գնելով, որը կկազմի սփյուռքահայի ընդհանուր ծախսերի 40-60 տոկոսը։
Այս գործողությունները ընդամենը մի քանի տարում տնտեսական լուրջ վերելքի կբերեն Հայաստանի տնտեսությունը, սփյուռքի գումարները կծախսվեն նպատակային, ունենալով տնտեսական ինքնաբավություն Հայաստանը կվարի առավել ինքնուրույն արտաքին քաղաքականություն, կմեծանան հարկային եկամուտները, կհաղթայարվի աղքատությունը։ Համայնքային ակտիվ խմբի անդամները կկրթվեն։
Հայկ Դ․, Հայաստան
Соавтор инициативы
I'd ask that waste management be considered as part of the overall plan.
Trash and litter fit on the top-ten list of initial impressions about Armenia, important to consider when we want people to return here.
Our beautiful marzes are lined with discarded bottles and bags. Trash dumped into gulleys leads to toxins carried by small streams into rivers and ultimately to farms. Batteries and fluorescent bulbs leaching metals into our water can cause neurologic problems that will certainly be a challenge to diagnose.
Currently there is paper, glass and plastic recycling available. We should push for battery, fluorescent and e-waste recycling.
Jerry M., USA
Соавтор инициативы
There is a great connection between Armenia and India which spans over 500 years. The Armenians settlement in India went through great length to protect, preserve and advocate the Armenian Race. The Indian Armenians are one of the only Armenians who with the little population made an everlasting impact within and outside of the Armenian diaspora.
Zaven S., India
Соавтор инициативы
We must create a mechanism by which the peoples who experienced Genocide can receive compensation for the losses they suffered.
Convention Participant
Պետությունը պետք է հաշվի նստի մեր այսօրվա քննարկման հետ ու հասկանա, որ չի կարող զիջման գնալ այն հարցում, որը հարյուր հազարավոր հայեր պահանջում են ճանաչել։
