Արթուր Ալավերդյան
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» նախաձեռնությունը նպատակ ունի միավորել ամբողջ աշխարհի հայերին և հայերի բարեկամներին` ծրագրելու և ճանաչելու այն ճանապարհը, որով երկիրը կգնա ապագայում, և քննարկելու ապագայի տեսլականը: Առանձնացվել են տարբեր ոլորտների վերաբերող 15 նպատակներ, որոնց իրականացման համար մենք պետք է գործողություններ ձեռնարկենք: Այդ ուղղություններից են կրթությունը, տնտեսությունը, էներգետիկ անվտանգությունը և այլն:
Դրանք հեշտ հարցեր չեն, և մենք հեշտ պատասխաններ չենք փնտրում: Սա երկարաժամկետ պարտավորություն է, և միայն բոլոր ոլորտներում փորձագետների և մասնագետների օգնությամբ և ակտիվ մասնակցությամբ հնարավոր կլինի գտնել իմաստուն լուծումներ:
Էներգետիկայի հետ կապված խնդիրները կենսական նշանակություն ունեն քննարկելու համար: Մենք սկսել ենք աշխատել արեգակնային էներգիայի արտադրության ոլորտում ավելի քան չորս տարի առաջ: Այստեղ մենք ուզում ենք կիսել մեր փորձը: FAST հիմնադրամը և Սոլարոնը նախաձեռնել են դրամաշնորհային նախագիծ, որի նպատակն է գտնել մասնագետների խմբեր` էներգիայի հետ կապված հետազոտություններ կատարելու, Հայաստանի էներգետիկ ռեսուրսների ներուժը գնահատելու և Հայաստանի էներգետիկ անկախության ռազմավարություն / ճանապարհային քարտեզ կազմելու համար: Ի թիվս այլ հարցերի, կուսումնասիրվի նաև պետության դերը այս գործընթացում:
Հայաստանի էներգետիկ սպառումը բաղկացած է մի քանի տարրերից. միջուկային էներգիա, հիդրոէներգիա, գազ և նոր զարգացող արևային էներգիա: Հայաստանը մեծապես կախված է միջուկային էներգիայի սպառումից, և անհրաժեշտ է մեծ ջանքեր գործադրել էներգիան առավելագույնս օգտագործելու համար: Հայաստանում քննարկվում է ԱԷԿ-ի վերանորոգումը, սակայն գործարանի փակումը լուրջ վնասներ կհասցնի: Լուծումը կայանում է էներգիայի սպառման ռեսուրսների բազմազանության մեջ:
Հայկ Օհանյան
Կան 2015-2016 թվականների Հայաստանի էներգետիկ ոլորտի վերաբերյալ քիչ թե շատ ամբողջական տվյալներ և վիճակագրություն: Սա այն խնդիրներից մեկն է, որի վրա պետք է կենտրոնանանք՝ ամբողջական և թափանցիկ տեղեկատվության մատչելիությունը:
Բնական գազը երկրում էներգիայի սպառման հիմնական ռեսուրսն է: Այն զբաղեցնում է առաջնային սպառման էլեկտրաէներգիայի շուրջ 6-10% -ը, ներառյալ տնային տնտեսություններում և տրանսպորտային միջոցների կողմից գազի սպառումը: 2016-ին գազի 83% -ը ներկրվել է Ռուսաստանից, ևս 17% -ը `Իրանից:
Երկրում էլեկտրաէներգիայի արտադրության կառուցվածքը գրեթե հավասարապես բաշխված է երեք հիմնական ռեսուրսների ՝ ԱԷԿ, ՀԷԿ, ՋԷԿ-ի միջև: Գոյություն ունեն երեք մեծ ՋԷԿ, 2 մեծ ՀԷԿ: Վերականգնվող էներգետիկ ռեսուրսները կազմում են երկրում էլեկտրաէներգիայի արտադրության 2% -ը և ապագայում աճելու մեծ ներուժ ունեն: Ըստ էներգիայի արտադրության և սպառման համաշխարհային ինդեքսների, Հայաստանի էներգետիկ ոլորտը բավականին բազմազան է: Այնուամենայնիվ, ամենամեծ մարտահրավերն այստեղ, իհարկե, կախվածությունն է էներգիայի ներկրումից:
Տվյալները ցույց են տալիս, որ անցած 10 տարիների ընթացքում Հայաստանին հաջողվել է 30% -ով ավելացնել էներգիայի արտադրությունը, այդ ընթացքում նվազել է նաև էներգիայի կորուստը: Էներգիայի կորուստը նվազեցնելու մեծ ներուժ դեռ կա:
Տարածաշրջանի և Հայաստանի հետ համատեղելի պայմաններ ունեցող երկրների համեմատ` ըստ էներգետիկ անվտանգության, էներգիայի սպառման և շրջակա միջավայրի կայունության ցուցանիշների, Հայաստանը հետ է մնում:
2040-ի էներգետիկ ռազմավարությունը ներառում է 70 նախագիծ ՝ 11 ուղղություններով: Մեր վերլուծությունից ստացված եզրակացությունն այն է, որ երկիրը պետք է աշխատանք կատարի հետևյալ ուղղություններով՝
- Զարգացնել բարձր ավելացված արժեք ունեցող արդյունաբերություն
- Էներգետիկ անվտանգության և անկախության խթանում
- Գործառնական արդյունավետության և հուսալիության բարձրացում
- Սակագների կայունության բարձրացում
- Տվյալների և վիճակագրության թափանցիկության, հուսալիության և մատչելիության բարելավում
- Երկարաժամկետ հավակնությունների և իրատեսական թիրախների ձևավորում
- Ներկայիս գլոբալ էներգետիկ համատեքստից առավելագույնս օգտվել:
Ամենակարևորը առավելագույն թվով ոլորտի մասնագետներ հավաքելն է, մտքեր գեներացնելն ու քննարկելը:
Հասմիկ Բարսեղյանի կողմից
Future Energy 100-ը մի հարթակ է, որը հնարավորություն է տալիս ազգային, տարածաշրջանային և միջազգային մակարդակներում երիտասարդ մասնագետներին մասնակցել գործողությունների և միջոցառումների, որոնք ուղղված են մասնագետներին էներգետիկ աշխարհի ապագա առաջնորդներ դարձնելուն:
Հայաստանի էներգետիկայի ապագա առաջնորդներ նախաձեռնության առաքելությունն է ստեղծել Հայաստանի (+Արցախի) և արտերկրի հայազգի երիտասարդ էներգետիկների մասնագիտական համայնք, նպաստել երկրի էներգետիկայի ոլորտի թափանցիկությանը, անվտանգությանը, ինքնաբավությանը, մատչելիությանը և կայուն զարգացմանը:
NFEL Հայաստանը պատրաստ է ներգրավվել Հայաստանում էներգիայի առավել առաջնային մարտահրավերների վերաբերյալ հետազոտությունների իրականացման մեջ, ինչպես նաև համագործակցել այլ ընկերությունների հետ `ոլորտի մասնագետների և նոու-հաուի կարիքների գնահատման հարցում:
NFEL Հայաստանը աշխատելու է այս հիմնական ուղղություններով.
- Կրթություն
- Արդյունավետ հաղորդակցություն
- Մասնակցություն կառավարմանը
- Միջազգային համագործակցություն
Նախատեսված են բազմաթիվ գործողություններ և ստեղծվում է հմուտ թիմ։ Ուստի բոլոր շահագրգիռ կողմերը խրախուսվում են մասնակցել և միանալ ցանցին: