Ունեմ որոշ հարցեր և առաջարկություններ, որոնք կցանկանայի ներկայացնել համանախաձեռնողների ուշադրությանը: Մասնակցել եմ 20.07.2021թ. կայացած հանդիպմանը, սակայն ճիշտ գտա նկատառումներս գրավոր ներկայացնել:
1. Արդյո՞ք 15 նպատակների շրջանակը և կառուցվածքը փոփոխության ենթակա չէ: Մասնավորապես, եթե հնարավորություն կա իրականացնելու առանձին շտկումներ, ինձ թույլ կտամ ներկայացնելու հետևյալ նկատառումները.
Որպես մեկ ընդհանուր նպատակ՝ միավորել 5-րդ (Հայաստան-Սփյուռք միասնականություն) և 6-րդ (Ուժեղ Սփյուռք) նպատակները,
Որպես ընդհանուր նպատակ դիտարկել նաև կրթությանն ու գիտությանն առնչվող նպատակները, քանի որ այդ բնագավառները փոխկապակցված և պայմանավորված են մեկը մյուսով,
Կարծում եմ, որ կարելի է միավորել նաև 12-րդ (Ողջամիտ կառավարում) և 15-րդ (Փաստերի վրա հիմնված որոշումների կայացում) նպատակները մեկ ընդհանուր՝ «Կառավարման արդյունավետ համակարգեր» նպատակի տակ.
Վերջապես, շատ կարևոր և լուծման կարոտ հիմնախնդիր է հանրապետության զարգացման բազմակենտրոն համակարգի ձևավորումը և տարածքային համաչափ զարգացումը, քանի որ դրանով է պայմանավորված երկրի բոլոր տարածաշրջաններում կյանքի որակի և ծառայությունների հասանելիության համադրելի մակարդակների ապահովումը: Ճիշտ է, այդ նպատակին կարելի է հասնել տարիների և նույնիսկ տասնամյակների նպատակաուղղված գործողություններով, որոնց արդյունքները կարող են անմիջականորեն տեսանելի չլինել, սակայն կստեղծվեն նախադրյալներ, որպեսզի ճիշտ թիրախավորվեն և երկարաժամկետ արդյունքներ ունենան տարբեր ներդրումային ծրագրերը:
Ելնելով վերը շարադրվածից, առաջարկում եմ նպատակների մեջ ներառել նաև հանրապետության տարածքային կազմակերպման բազմակենտրոն համակարգի ձևավորումը և տարածքայի համաչափ զարգացումը:
Այլապես, Հայաստանի Հանրապետությունը՝ իր հատակագծային ներկայիս կառուցվածքով, ի զորու չէ կայուն զարգացման նախադրյալներ ստեղծել:
2. Հաջորդ խնդիրը, որին կցանկանայի անդրադառնալ, առնչվում է հանդիպումների և քննարկումների ձևաչափին: Առաջարկում եմ դրանք կազմակերպել հետևյալ սկզբունքներով.
· Կազմել քննարկումների կամ կլոր սեղանների կազմակերպման նախնական ժամանակացույց՝ առանձին նպատակների վերաբերյալ օրակարգային հարցերով և այն հրապարակել նախաձեռնության կայքում,
· Տարբեր նպատակներին առնչվող մասնագիտական շրջանակներից հավաքագրել նրանց առաջարկությունները և նկատառումները օրակարգերում ընդգրկված հարցերի վերաբերյալ,
· Ստացված առաջարկությունների հիման վրա ձևավորել հանդիպման ձևաչափը և որոշել քննարկման մասնակցների շրջանակը, ապա էլեկտրոնային փոստով նրանց տեղեկացնել հանդիպման օրվա, ժամի, տեղի, մասնակիցների և աշխատակարգի մասին:
Կարծում եմ, որ նման ձևաչափն ավելի լավ պայմաններ կստեղծի միասին խորհելու համար:
Սարգիս Թ․, Հայաստան
Signatory
Կազմակերպել ճամբար տեխնիկական ոլորտի մարդկանց շրջանակում։ Կազմակերպել ճամբարի ընթացքում կազմակերպել սեմինարներ կապված գիտության կամ նորագույն տեխնոլոգիաների խնդիրների, նորարարությունների ստեղծման և այն բիզնեսի վերածելու ճանապարհների մասին։ Կազմակերպել խմբային մրցույթ «լավագույն արտադրանք» գաղափարով և հաղթող խմբին կամ խմբերին աջակցել այն կյանքի կոչելու համար պայմանով, որ իրագործվի Հայաստանում կամ հայկական անվան տակ։
Հարութ Վ․, Հայաստան
Signatory
1. Education must be at the top of the political agenda, number one priority for the government
Organize high-level discussions with all the stakeholders (students, teachers, experts from all the sectors of economy )
2. We don't have an appropriate education system, creativity environment in schools, which creates uncertainty in education
3. Feedback loop is not working in education sector, problems are usually not reveled as a result of implemented research
4. We should start reforms in education sectors from two aspects: reforms in adults' education and in preprimary education
When children see adults that aren't learning, they don't want to learn as well
5. Governance in education should become a little bit psychological, like in business. Value the role of psychology in education
6. Educational reform can't be imported, it can be created and developed
7. Teacher attestation has one positive side – as a result, those who pass it will get higher salaries. This will also motivate those who start off their careers as teachers to aim for higher-paid jobs. On the other hand, the attestation system creates other, bigger scale problems: not necessarily all those who pass the attestation perform well as teachers in the classroom. So, what’s the index of a good teacher – we need to start from there. Additionaly, good test takers and subject experts are very different concepts
Serob Kh., Armenia
Signatory
Սփյուռքում ապրող յուրաքանչյուր հայ իրեն պետք է համարի Հայաստանի մշակութային դեսպանը։
Համաժողովի մասնակից
Очень рад запуску инициативы The FUTURE ARMENIAN. Патронаж столь известных деятелей вселяет надежду на то, что в ее формате удастся объединить экспертов из различных сфер, связанных с государственным строительством и выработать некую концепцию или план действий, который можно будет донести до руководства страны.
Хорошо, что ставка сделана именно на системный подход, так как многие беды Армении связаны именно с его отсутствием. Тем не менее, на мой взгляд, перечисленные 15 целей нуждаются в некоторой доработке и переформулировании.
Например, ""Историческая ответственность"" трактуется слишком узко. Слава Богу, наша история состоит не только из Геноцида. Плюс, этот пункт фактически дублирует ""Сохранение наследия"".
Вообще, мне показалось, что цели сформулированы немного фрагментарно, т.е. они не образуют некую замкнутую логическую систему. Если планируются дискуссии по этим вопросам, то не лучше ли сначала попытаться сформулировать стратегическую цель, а потом подтянуть под нее действия, которые необходимо предпринять в различных сферах, связанных с государственным строительством?
Например, так:
Цель: Построить высокоразвитое и демократическое Армянское государство, способное обеспечить собственную безопасность.
Задачи. Определить принципы оптимального устройства:
1. Внутриполитической системы;
2. Внешнеполитической деятельности;
3. Отношений Армения-Диаспора;
4. Отношений Армения-Арцах;
5. Экономической системы;
6. Государственного управления и борьбы с коррупцией;
7. Судебной системы;
8. Вооруженных сил;
9. Системы образования, науки и технологий.
Это позволило бы лучше структурировать будущие обсуждения: говорить более предметно, избежать дублирования, уйти в ходе дискуссий от лишнего пафоса и пр.
Павел С.
Signatory
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» նախ և առաջ հոգեբանորեն փորձում է վերականգնել հույսը, որ յուրաքանչյուր հայ ունի հնարավորություն գործելու, ճիշտ ընտրված թիմը, էլ ավելի է ներշնչում վստահություն, որ յուրաքանչյուրս կարող ենք գործել: Ինձ որպես արցախցու, մտահոգում է Արցախի և Հայաստանի կապը, և 15 նպատակներից, ամենաշատը կենտրոնացած եմ այդ կետի վրա:
Լուսինե Ս․, Հայաստան
Signatory
Ցեղասպանության ճանաչման գործընթացը ոչ թե մեկ օրյա Ապրիլի 24-ի միջոցառում պիտի լինի, այլ ամենօրյա աշխատանք սփյուռքում՝ տեղեկության տարածման, տարբեր միջոցառումների ու ծրագրերի իրականացման միջոցով։
Համաժողովի մասնակից
Ցեղասպանության հիշողությունը բերում է կարեւոր անվտանգային ընկալման։ Միասնական ընկալում պետք է ձեւավորել սրա մասին՝ Հայաստան-Սփյուռք ընդգրկմամբ։ Այսօր դեռ կա ընկալում, որ հայաստանցիները չգիտեն՝ ինչ է Ցեղասպանությունը։
Համաժողովի մասնակից
A board of trustees of the state should be formed, in which there will be Armenians representing influential structures.
Convention Participant
The state should finance teachers to teach Diaspora Armenians Armenian. In addition, there could be grants, as a result of which young people would participate in Armenian language courses.
Convention Participant
Հաճախ Սփյուռքից բարձրաձայնված խնդիրներն ու հարցերն ավելի լավ են հնչում, քան Հայաստանից ասվածները։ Սփյուռքն այս առումով կարող է ծրագրային մեծ առաջարկներ իրականացնել։
Համաժողովի մասնակից
Back in July 2020 after the Tavush war, I realized that we, the Armenian diaspora need to do something for Armenia right away. Most Armenians in Diaspora have average paid jobs and unless we combine our resources for a specific well-planned project/s, the resources can be easily dissolved. The initial idea was to streamline the borderline villages in Armenia and Artsakh with building shared infrastructures and services that would motivate the rural population, give them hope about the future, make their lives productive and secure, and even boost tourism. Strong underground shelters; Water /Sewer; Electrical/gas grid/solar power; Rural and inter-village-town roads; Irrigation schemes; Area Center/Farmers Market; Kindergarten/Schools. Many things have changed since then. I however, keep thinking that we in diaspora have to do something NOW, today. The idea is this:
1. Gather likeminded donners, who are willing to commit to a rolling 1-year (or more) monthly contribution of $100.
2. Create a secure website (even thought of a name Մի Ծաղկով Գարուն) for donors, admin and the project team.
3. Find a trustworthy group of professionals who will implement the project/s (I understand the project selection and priorities can be different today).
4. Make all contributions, spending and accomplishments transparent via the website.
5. If one-year pilot is successful continue the initiative for next year/s. These are really high-level points and I am sure many others have suggested similar concepts, but the idea of fixed amount monthly contributions targeted on strategic shared services project/s, and the project implementation transparency might be something that will bring many Armenians together who are eager to do something tangible right away. Some of us have dreams/plans moving back to Armenia one day, working part time for Armenia, etc. These are all good plans, but we need to act now as the circumstances are changing rapidly and we can’t afford delaying what we can do today.