I am a Diaspora Armenian born and raised in California, the daughter of genocide survivors, a physician and biotech expert who has volunteered in Armenia for multiple years in health-related areas.My comments come from the perspective of someone who has tried to be helpful, but who encountered multiple barriers.My suggestions below are cross-cutting and address multiple goals.1)Create a Diaspora-Armenia Innovation and Business Park/Centera.Such an entity would not only attract many more diaspora Armenians to open businesses in Armenia, but it would also create jobs and potentially an economic boom for the country. Jobs would be needed to support all the activities noted below, to support the new businesses and to support the increased number of people engaged in business activities (down-stream impact on restaurants, stores, services etc)b.This would be both a physical brick and mortar office park and a virtual office park whose mission is to make it easy to start a business and that overcomes well-known barriers (corruption, complicated laws and regulations, socio-cultural issues, and so forth). Locations would be in Yerevan and ideally one in each Marz.c.Provide business support services and education to diaspora Armenians, essentially create a business start-up tool-kitd.Provide human resources services to help with hiring and employee management.e.Provide practical educational services such as language classes (Eastern Armenian, Western Armenian, Russian, English, French), legal requirements and responsibilities in Armenia, how to set up vendor and contractor contracts in Armenia, socio-political topics, market research topics and so forth. Essentially anything that a diaspora businessperson would need to know to successfully open and manage a business in Armenia.f.Access to trustworthy, honest, high quality business support service providers that are fully vetted (e.g. attorneys, accountants, IT experts) g.Training programs for Armenia citizens to give them the skills needed by the new businesses (this could be a separate entity that contracts with the Innovation and Business Park/Centerh.Access to a variety of physical office spaces that can be rented or purchased.i.Access to executive apartments (long term and short-term rentals) that meet western standards of quality.j.Provide security solutions to businesses to prevent damage and theft (physical and digital).k.Liaison to government authorities to ensure government is able to address diaspora business people’s needs (e.g. 2)Develop in-country Armenia expertise in Eurasia Economic Union capabilitiesa.Given that as of this month all pharmaceutical and biotech approvals must now go through the EAEU and which gives any product approved in one country full reciprocity/approval in all EAEU countries, there is an opportunity for Armenia to be a preferred country in which companies conduct business to gain product registration.
b.Create businesses that provide pharma and biotech companies with the services needed to complete their product registration applications and to maintain their approvals/registrations. Become a one stop shop for these companies. Services would include legal and regulatory affairs experts, writers, translators (all documents must be in Russian), IT support and so forth.c.This could create many well-paying jobs for Armenians.d.This could establish Armenia as the “go to” country for businesses wishing to expand to EAEU countries. Given that Armenia is the most internationally facing of the EAEU countries, this is a logical role for Armenia. e.This will make Armenia indispensable to the EAEU success by attracting more businesses to the EAEU.f.Once this is accomplished for pharma/biotech, the same concept can be applied to other areas.3)Create a Diaspora-Armenia Healthcare Education and Capabilities Institutea.Improvement in the quality of healthcare in Armenia is critical to attracting people to emigrate and to attracting international businesses to open offices in Armenia. No one wants to be in a country for extended periods of time unless there is high quality medical care.b.There is a glut of doctors in Armenia but very few are well trained. On the other hand,there is shortage of nurses and cultural disparagement of the nursing profession (because they compete with doctors). c.The Institute could work to fix this long-term problem and shift the healthcare culture to one of high quality, high standards, accountability and collaboration across specialties and professions.d.This would include mentoring programs with top medical experts throughout the world, exchange programs, continuingmedical education programs and so forth.e.This would include working with the Republic of Armenia government to update regulations and laws to support a system that can provide high quality medical care and that can rout out corruption.f.This would include working closely with existing educational institutions in Armenia (YSMU, AUA, etc).g.Become an avenue for Armenia healthcare professionals to gain access to technical training, information, tech support.h.To become a think tank to problem-solve Armenia’s many healthcare challenges.4)Create a Diaspora-Armenia International Affairs Institutea.Similar in concept to #3 above (Healthcare) except for International and Foreign Affairsb.This would haveavery strong strategic component that included techniques for anticipating response options for different scenarios and game-out thesescenarios.c.Couldbe an avenue for collaboration with other international affairs think tanks of global acclaim.d.A means by which to set a higher standard and higher bar for Armenian foreign affairs which will becritical to survival of theRepublic of Armenia.e.A conduit to creating relationships with other countries that will enablethose countries to be motivated to support a strong and independent and flourishing Armenia.5)Develop a Diaspora-Armenia Philanthropy Societya.Create an NGO that supports NGOs.b.One thing that was clear during the 44-day War was that the ability of the government to provide humanitarian services or even to request humanitarian assistance or to know
which humanitarian organization were available to help completely collapsed in part because there was a lack of management of NGOs. This cannot happen again.c.There is also no strategic or operational coordination of NGOs.d.Armenia and NGOs working to help the people of Armenia would benefit from establishment of such a society.e.The Republic of Armenia would need to “bless” such an endeavor and agree to work and cooperate with this endeavor.f.Similar in concept to #1 above (diaspora business park/center); in fact,some functions could be shared between #1 and #5 (e.g. educational and training services)g.NGOs play a critical role in Armenia and should be part of any emergency response strategy.
Susan J., Armenia
Signatory
It is necessary to invent Armenian-language games so that children living in the Diaspora do not forget our language and learn Armenian so that they can play.
Convention Participant
I think that the Diaspora should play an active role in the internal life of Armenia, but our statesmen are not friendly and make even starting a business here a big headache.
Convention Participant
Վերջին տարիներին, հատկապես 44օրյա պատերազմից հետո, աշխարհի տարբեր անկյուններում հայերի հանդիպման խոսակցությունները, մտահոգությունները ուղղված են հայ ազգի անվտանգության, զարգացման, ապագային նվիրված խորհումներով, քննարկումներով։ Հայ ժողովրդի առջև ծառացած դժվարությունների հաղթահարման համար ստեղծվում են տարբեր տնտեսական, քաղաքական միություններ, որոնք նպատակ ունեն ապահովել հայ ազգի հետագա զարգացումը՝ տնտեսական զարգացման հրաշքի հասնել այլ փոքր պետությունների օրինակով: Այդպիսիններից են՝
• Նուբար Աֆեյանի և Ռուբեն Վարդանյանի կողմից ստեղծված «ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ»,
• Վահե Կարապետյանի «Pan Armenian Unity» միությունները։ Այս հայորդիները ձգտում են միավորել հայերին ամբողջ աշխարհում՝ դիմակայելու ներկա դժվարություններին և ստեղծել հիմքեր տնտեսական կտրուկ զարգացման համար։ Քաղաքական ոլորտում Արևմտյան Հայաստանի վտարանդի կառավարության կողմից կազմակերպվել է Համահայկական Վերնախորհուրդ (Senat), որը զբաղվում է ՀՀ-ի արտաքին հարաբերություններով, գլխավոր նպատակ ունենալով՝ Վուդրո Վիլսոնի 1920 թվականի նոյեմբերի 22 կայացրած «Իրավարար վճռի» իրականացումը։ Մի քանի ամիս առաջ գործարար Սամվել Կարապետյանը հայտարարեց, որ ՀՀ-ում, Ջավախքում, Արցախում կարելի է ստեղծել բոլոր բնագավառների բարձր շահութաբերական ձեռնարկություններ տեղական հումքերի հիման վրա։ Անկախացումից հետո ՀՀ-ի բոլոր ղեկավարները գիտակցաբար, կամաց-կամաց քայքայեցին Խորհրդային Հայաստանից ժառանգած հարուստ, բազմաճյուղ տնտեսությունը։ Քաղաքական առումով չամրապնդեցին հազարավոր հայրենասերների կորստով ձեռք բերված մեր հաղթանակները։ Մենք՝ մի քանի հայրենասեր մասնագետներ առաջարկում ենք կազմակերպել դեռևս նախադեպ չունեցող «Համահայկական բաժնետիրական ընկերություն»՝ (Pan Armenian Corporation): Հույս ունենք, որ այն մաս կկազմի Ձեր միությունների միվորմանը՝ ի շահս հայ ազգի ապագայի՝ Մեծ Հայաստանի կազմավորման և նրա հզորացման համար։ Կլուծվի ներկայիս և ապագայի բոլոր խնդիրները։ Հարկավոր է հավատալ, պայքարել և հաղթել։
Վահե Մ․
Signatory
Ես ունեմ գաղափար, որը չնայած երիտասարդ տարիքիս, մշակել եմ երկար տարիներ համայնքային զարգացման ոլորտում աշխատելուց հետո։
Գաղափարս կամ եթե կուզեք գաղափարախոսությունս անվանել եմ Սոց. Կապիտալիզմ, քանի որ համարում եմ այն սոցիալիզմի և կապիտալիզմի լավագույն կողմերի միքս։
Եթե կարճ ներկայացնեմ բուն էությունը այն մոտավորապես հետևյալն է.
մենթորների աշխատանքի արդյունքում, ձևավորված համայնքային ակտիվ խմբերի միջոցով, գեներացնել իրենց համայնքի համար լավագույն սոցիալական ձեռնարկության տարբերակը որը ստեղծում է արտադրանք։
Հիմնել այդ ձեռնարկությունները ներդրմամբ կամ բարեգործական հիմունքներով: Սոցիալական ձեռնարկությունը կղեկավարի Համայնքային ակտիվ խմբի կողմից նշանակված մարդը, ձեռնարկությունում պարտադիր կերպով կհրավիրվեն աշխատանքի սոցիալապես անապահով աշխատունակ անձինք, ովքեր ստանում են նպաստ: Գործարանի արտադրանքը պետք է ուղղված լինի Հայաստանի ինքնաբավությանը, իսկ եթե արտադրվում է ավելի շատ քան Հայաստանում սպառվում է, պետք է արտահանվի և վաճառվի սփյուռքի հայաշատ քաղաքներում։ (Ծիրանի օրինակը*)
Վաճառքից գոյացած գումարի մեծ մասը պետք է աշխատողները ստանան որպես աշխատավարձ, ինչը ևս մեկ ներարկում կլնի դեպի տնտեսություն (քանի որ քիչ ծախսող մարդիկ ավելի շատ կծախսեն, պետությունը ոչ միայն շահութահարկ կստանա արտադրանքի վաճառքից ու եկամտահարկ աշխատավարձերից, այլև կմեծանա այլ տնտեսվարող սուբյեկտների շահույթն ու հետևաբար հարկերը)։:
Սոցիալական ձեռնարկության շահույթի մյուս մասը ՀԱԽ-ի տնօրինմամբ ուղղվելու է տվյալ համայնքի զարգացմանը, որում աշխատում է այդ ձեռնարկությունը։
* Ծիրանի օրինակը նախորդ տարի հայկական ծիրանի առաջ փակվեցին Ռուսաստանում գտնվող շուկաները, սակայն Մոսկվայի հայերի միահամուռ ուժերով այդ մեծ քանակությամբ ծիրանը շատ արագ իրացվեց, սա ցույց է տալիս հայկական սփյուռքի հսկայական ներուժը, որը պետք է օգտագործել ոչ միայն բարեգործական գումարներ ներգրավելով, այլ նաև հայկական արտադրության ապրանքներ գնելով, որը կկազմի սփյուռքահայի ընդհանուր ծախսերի 40-60 տոկոսը։
Այս գործողությունները ընդամենը մի քանի տարում տնտեսական լուրջ վերելքի կբերեն Հայաստանի տնտեսությունը, սփյուռքի գումարները կծախսվեն նպատակային, ունենալով տնտեսական ինքնաբավություն Հայաստանը կվարի առավել ինքնուրույն արտաքին քաղաքականություն, կմեծանան հարկային եկամուտները, կհաղթայարվի աղքատությունը։ Համայնքային ակտիվ խմբի անդամները կկրթվեն։
Հայկ Դ․, Հայաստան
Signatory
Հայաստանում ցանկացած ոլորտում պետք է ներգրավված լինեն Սփյուռքի տարբեր համայնքներում ապրող փորձագետներ։
Համաժողովի մասնակից
Պետական ռազմավարություն պետք է լինի՝ Սփյուռք-Հայաստան, պետություն-Սփյուռք հաղորդակցությունն ապահովելու համար։
Համաժողովի մասնակից
Очень рад запуску инициативы The FUTURE ARMENIAN. Патронаж столь известных деятелей вселяет надежду на то, что в ее формате удастся объединить экспертов из различных сфер, связанных с государственным строительством и выработать некую концепцию или план действий, который можно будет донести до руководства страны.
Хорошо, что ставка сделана именно на системный подход, так как многие беды Армении связаны именно с его отсутствием. Тем не менее, на мой взгляд, перечисленные 15 целей нуждаются в некоторой доработке и переформулировании.
Например, ""Историческая ответственность"" трактуется слишком узко. Слава Богу, наша история состоит не только из Геноцида. Плюс, этот пункт фактически дублирует ""Сохранение наследия"".
Вообще, мне показалось, что цели сформулированы немного фрагментарно, т.е. они не образуют некую замкнутую логическую систему. Если планируются дискуссии по этим вопросам, то не лучше ли сначала попытаться сформулировать стратегическую цель, а потом подтянуть под нее действия, которые необходимо предпринять в различных сферах, связанных с государственным строительством?
Например, так:
Цель: Построить высокоразвитое и демократическое Армянское государство, способное обеспечить собственную безопасность.
Задачи. Определить принципы оптимального устройства:
1. Внутриполитической системы;
2. Внешнеполитической деятельности;
3. Отношений Армения-Диаспора;
4. Отношений Армения-Арцах;
5. Экономической системы;
6. Государственного управления и борьбы с коррупцией;
7. Судебной системы;
8. Вооруженных сил;
9. Системы образования, науки и технологий.
Это позволило бы лучше структурировать будущие обсуждения: говорить более предметно, избежать дублирования, уйти в ходе дискуссий от лишнего пафоса и пр.
Павел С.
Signatory
It is suggested to create new programs that will promote close contact with Armenia: visits, games - for example, presenting Armenian mythology in comic form.
