Հրաշալի գաղափար` համախմբվել Հայաստանը հզորացնելու շուրջ և շոշափելի արդյունք ստանալու համար` հատկապես կրթության բարելավմանը պիտի ուշադրություն դարձնենք։ Հզոր է այն պետությունը, որի քաղաքացին գիտակ է իր ոլորտում, իր մասնագիտության մեջ։ Ինքս կրթական ոլորտում արդեն 12 տարի է մասնագիտական արագացված դասընթացների միջոցով` ՀՀ աշխատաշուկան համալրում եմ որակյալ, մրցունակ կադրերով։ 44օրյա պատերազմից հետո բազմաթիվ հայորդիներ, հաշմանդամության տարբեր աստիճան ստացած իրենց կյանքի ուղին և ապագան չեն կարողանում պլանավորեն։ Արտ Հաուս ուսումնական կենտրոնում նրանցից շատերին պատիվ ունեցանք դասավանդելու և փորձում ենք աշխատատեղի հարցում օգնել, բայց խնդիրն ավելի գլոբալ է, և ձեր, մեր բոլորի ուժերի մոբիլիզացիայի կարիքը կա։ Այդ սերունդն է, որ պիտի ապրեցնի ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ և հակառակը։
Լիլիթ Կ․, Հայաստան
Signatory
Ունեմ որոշ հարցեր և առաջարկություններ, որոնք կցանկանայի ներկայացնել համանախաձեռնողների ուշադրությանը: Մասնակցել եմ 20.07.2021թ. կայացած հանդիպմանը, սակայն ճիշտ գտա նկատառումներս գրավոր ներկայացնել:
1. Արդյո՞ք 15 նպատակների շրջանակը և կառուցվածքը փոփոխության ենթակա չէ: Մասնավորապես, եթե հնարավորություն կա իրականացնելու առանձին շտկումներ, ինձ թույլ կտամ ներկայացնելու հետևյալ նկատառումները.
Որպես մեկ ընդհանուր նպատակ՝ միավորել 5-րդ (Հայաստան-Սփյուռք միասնականություն) և 6-րդ (Ուժեղ Սփյուռք) նպատակները,
Որպես ընդհանուր նպատակ դիտարկել նաև կրթությանն ու գիտությանն առնչվող նպատակները, քանի որ այդ բնագավառները փոխկապակցված և պայմանավորված են մեկը մյուսով,
Կարծում եմ, որ կարելի է միավորել նաև 12-րդ (Ողջամիտ կառավարում) և 15-րդ (Փաստերի վրա հիմնված որոշումների կայացում) նպատակները մեկ ընդհանուր՝ «Կառավարման արդյունավետ համակարգեր» նպատակի տակ.
Վերջապես, շատ կարևոր և լուծման կարոտ հիմնախնդիր է հանրապետության զարգացման բազմակենտրոն համակարգի ձևավորումը և տարածքային համաչափ զարգացումը, քանի որ դրանով է պայմանավորված երկրի բոլոր տարածաշրջաններում կյանքի որակի և ծառայությունների հասանելիության համադրելի մակարդակների ապահովումը: Ճիշտ է, այդ նպատակին կարելի է հասնել տարիների և նույնիսկ տասնամյակների նպատակաուղղված գործողություններով, որոնց արդյունքները կարող են անմիջականորեն տեսանելի չլինել, սակայն կստեղծվեն նախադրյալներ, որպեսզի ճիշտ թիրախավորվեն և երկարաժամկետ արդյունքներ ունենան տարբեր ներդրումային ծրագրերը:
Ելնելով վերը շարադրվածից, առաջարկում եմ նպատակների մեջ ներառել նաև հանրապետության տարածքային կազմակերպման բազմակենտրոն համակարգի ձևավորումը և տարածքայի համաչափ զարգացումը:
Այլապես, Հայաստանի Հանրապետությունը՝ իր հատակագծային ներկայիս կառուցվածքով, ի զորու չէ կայուն զարգացման նախադրյալներ ստեղծել:
2. Հաջորդ խնդիրը, որին կցանկանայի անդրադառնալ, առնչվում է հանդիպումների և քննարկումների ձևաչափին: Առաջարկում եմ դրանք կազմակերպել հետևյալ սկզբունքներով.
· Կազմել քննարկումների կամ կլոր սեղանների կազմակերպման նախնական ժամանակացույց՝ առանձին նպատակների վերաբերյալ օրակարգային հարցերով և այն հրապարակել նախաձեռնության կայքում,
· Տարբեր նպատակներին առնչվող մասնագիտական շրջանակներից հավաքագրել նրանց առաջարկությունները և նկատառումները օրակարգերում ընդգրկված հարցերի վերաբերյալ,
· Ստացված առաջարկությունների հիման վրա ձևավորել հանդիպման ձևաչափը և որոշել քննարկման մասնակցների շրջանակը, ապա էլեկտրոնային փոստով նրանց տեղեկացնել հանդիպման օրվա, ժամի, տեղի, մասնակիցների և աշխատակարգի մասին:
Կարծում եմ, որ նման ձևաչափն ավելի լավ պայմաններ կստեղծի միասին խորհելու համար:
Սարգիս Թ․, Հայաստան
Signatory
It may be right for other nations not to think so much about national problems and live their own lives, but this does not work for us, because we are still under the threat of genocide.
Convention Participant
Հայկական պետականության հանդեպ պատասխանատվություն ունենալը հային հայ է պահում։
Համաժողովի մասնակից
I am a Diaspora Armenian born and raised in California, the daughter of genocide survivors, a physician and biotech expert who has volunteered in Armenia for multiple years in health-related areas.My comments come from the perspective of someone who has tried to be helpful, but who encountered multiple barriers.My suggestions below are cross-cutting and address multiple goals.1)Create a Diaspora-Armenia Innovation and Business Park/Centera.Such an entity would not only attract many more diaspora Armenians to open businesses in Armenia, but it would also create jobs and potentially an economic boom for the country. Jobs would be needed to support all the activities noted below, to support the new businesses and to support the increased number of people engaged in business activities (down-stream impact on restaurants, stores, services etc)b.This would be both a physical brick and mortar office park and a virtual office park whose mission is to make it easy to start a business and that overcomes well-known barriers (corruption, complicated laws and regulations, socio-cultural issues, and so forth). Locations would be in Yerevan and ideally one in each Marz.c.Provide business support services and education to diaspora Armenians, essentially create a business start-up tool-kitd.Provide human resources services to help with hiring and employee management.e.Provide practical educational services such as language classes (Eastern Armenian, Western Armenian, Russian, English, French), legal requirements and responsibilities in Armenia, how to set up vendor and contractor contracts in Armenia, socio-political topics, market research topics and so forth. Essentially anything that a diaspora businessperson would need to know to successfully open and manage a business in Armenia.f.Access to trustworthy, honest, high quality business support service providers that are fully vetted (e.g. attorneys, accountants, IT experts) g.Training programs for Armenia citizens to give them the skills needed by the new businesses (this could be a separate entity that contracts with the Innovation and Business Park/Centerh.Access to a variety of physical office spaces that can be rented or purchased.i.Access to executive apartments (long term and short-term rentals) that meet western standards of quality.j.Provide security solutions to businesses to prevent damage and theft (physical and digital).k.Liaison to government authorities to ensure government is able to address diaspora business people’s needs (e.g. 2)Develop in-country Armenia expertise in Eurasia Economic Union capabilitiesa.Given that as of this month all pharmaceutical and biotech approvals must now go through the EAEU and which gives any product approved in one country full reciprocity/approval in all EAEU countries, there is an opportunity for Armenia to be a preferred country in which companies conduct business to gain product registration.
b.Create businesses that provide pharma and biotech companies with the services needed to complete their product registration applications and to maintain their approvals/registrations. Become a one stop shop for these companies. Services would include legal and regulatory affairs experts, writers, translators (all documents must be in Russian), IT support and so forth.c.This could create many well-paying jobs for Armenians.d.This could establish Armenia as the “go to” country for businesses wishing to expand to EAEU countries. Given that Armenia is the most internationally facing of the EAEU countries, this is a logical role for Armenia. e.This will make Armenia indispensable to the EAEU success by attracting more businesses to the EAEU.f.Once this is accomplished for pharma/biotech, the same concept can be applied to other areas.3)Create a Diaspora-Armenia Healthcare Education and Capabilities Institutea.Improvement in the quality of healthcare in Armenia is critical to attracting people to emigrate and to attracting international businesses to open offices in Armenia. No one wants to be in a country for extended periods of time unless there is high quality medical care.b.There is a glut of doctors in Armenia but very few are well trained. On the other hand,there is shortage of nurses and cultural disparagement of the nursing profession (because they compete with doctors). c.The Institute could work to fix this long-term problem and shift the healthcare culture to one of high quality, high standards, accountability and collaboration across specialties and professions.d.This would include mentoring programs with top medical experts throughout the world, exchange programs, continuingmedical education programs and so forth.e.This would include working with the Republic of Armenia government to update regulations and laws to support a system that can provide high quality medical care and that can rout out corruption.f.This would include working closely with existing educational institutions in Armenia (YSMU, AUA, etc).g.Become an avenue for Armenia healthcare professionals to gain access to technical training, information, tech support.h.To become a think tank to problem-solve Armenia’s many healthcare challenges.4)Create a Diaspora-Armenia International Affairs Institutea.Similar in concept to #3 above (Healthcare) except for International and Foreign Affairsb.This would haveavery strong strategic component that included techniques for anticipating response options for different scenarios and game-out thesescenarios.c.Couldbe an avenue for collaboration with other international affairs think tanks of global acclaim.d.A means by which to set a higher standard and higher bar for Armenian foreign affairs which will becritical to survival of theRepublic of Armenia.e.A conduit to creating relationships with other countries that will enablethose countries to be motivated to support a strong and independent and flourishing Armenia.5)Develop a Diaspora-Armenia Philanthropy Societya.Create an NGO that supports NGOs.b.One thing that was clear during the 44-day War was that the ability of the government to provide humanitarian services or even to request humanitarian assistance or to know
which humanitarian organization were available to help completely collapsed in part because there was a lack of management of NGOs. This cannot happen again.c.There is also no strategic or operational coordination of NGOs.d.Armenia and NGOs working to help the people of Armenia would benefit from establishment of such a society.e.The Republic of Armenia would need to “bless” such an endeavor and agree to work and cooperate with this endeavor.f.Similar in concept to #1 above (diaspora business park/center); in fact,some functions could be shared between #1 and #5 (e.g. educational and training services)g.NGOs play a critical role in Armenia and should be part of any emergency response strategy.
Susan J., Armenia
Signatory
The state should value the birth of every child. It is not about one-time payments. One of the priorities of the state's policy should be to promote the birth of children, regardless of whether the family is well-off or not.
Convention Participant
I think that the Diaspora should play an active role in the internal life of Armenia, but our statesmen are not friendly and make even starting a business here a big headache.
Convention Participant
Одно общее соображение. Было бы полезно иметь платформу по типу корпоративного интранета, где можно было хранить, редактировать, выставлять промежуточные и окончательные документы.
Гарантия суверенитета.
Необходимо создать мониторинговую систему оценки:
1. Геополитических рисков. Оценка таких рисков производилась бы на основе комплексного анализа стран ближайшего окружения. Результат выражался тремя цветами - зеленым, желтым и красным.
2. Оценки устремлений стран в окружении Армении и stakeholder-ов, влияющих на геополитическую ситуацию.
3. Оценки Вооруженных сил Армении и стран в окружении Армении и stakeholder-ов, влияющих на геополитическую ситуацию.
На основе данных мониторинговой системы констатировать угрозы суверенитету РА, вырабатывать рекомендации для дипломатических органов и Вооруженных сил РА.
Группа целей Диаспора и Наука
Считаю, что одним из мощных стимулов усиления Единства может быть общая политическая деятельность, основанная на возможности выбирать или быть избранным в парламент РА. Здесь можно поставить целью организацию всемирных выборов в парламент РА по электронному голосованию на основе технологии blockchain и на основе этой технологии создать ряд государственных и общественных цифровых экосистем.
Александр А., Россия
Signatory
Մենք պետք է ունենանք մեկ գաղափար ու մեկ ռազմնավարություն, թե ուր ենք ուզում գնալ։ Կարող ենք ունենալ այս մեկ փաստաթուղթը, բայց կարող ենք նաև ունենալ այդ մեկ նպատակին հասնելու տասը ճանապարհ։
Համաժողովի մասնակից
One of the ways to preserve the heritage is to enrich it in a new way, to add something new to the existing one.
Convention Participant
Սյունիքում արևային էներգետիկան շատ թույլ է, չնայած ունի մեծ պոտենցիալ աշխարհագրական դիրքից ելնելով:
Հարց առաջարկ՝
Հնարավո՞ր է արդյոք արևային էներգիայի համակարգերը տեղադրել լիզինգային մեթոդով շահառուի հետ կնքելով համապատասխան պայմանագիր։ Այս մեթոդով շահառուները ստիպված չեն լինի մեծ գումար ներդնելու արևային համակարգեր տեղադրելու համար, իսկ ավելացած էներգիան կարելի է վաճառել ՀԷՑ-ին։ Ներքին շուկայում կնվազի ՀԷԿ, ՋԷԿ և այլ էներգիա արտադրող կառույցներից պահանջարկը և զուգահեռաբար կավելանա արտահանման ծավալը, որը կարող ենք նաև փոխանակել Իրանի Իսլամիստական Հանրապետության հետ բնական գազով։
Արամ Գ․, Հայաստան
Signatory
Ես ունեմ գաղափար, որը չնայած երիտասարդ տարիքիս, մշակել եմ երկար տարիներ համայնքային զարգացման ոլորտում աշխատելուց հետո։
Գաղափարս կամ եթե կուզեք գաղափարախոսությունս անվանել եմ Սոց. Կապիտալիզմ, քանի որ համարում եմ այն սոցիալիզմի և կապիտալիզմի լավագույն կողմերի միքս։
Եթե կարճ ներկայացնեմ բուն էությունը այն մոտավորապես հետևյալն է.
մենթորների աշխատանքի արդյունքում, ձևավորված համայնքային ակտիվ խմբերի միջոցով, գեներացնել իրենց համայնքի համար լավագույն սոցիալական ձեռնարկության տարբերակը որը ստեղծում է արտադրանք։
Հիմնել այդ ձեռնարկությունները ներդրմամբ կամ բարեգործական հիմունքներով: Սոցիալական ձեռնարկությունը կղեկավարի Համայնքային ակտիվ խմբի կողմից նշանակված մարդը, ձեռնարկությունում պարտադիր կերպով կհրավիրվեն աշխատանքի սոցիալապես անապահով աշխատունակ անձինք, ովքեր ստանում են նպաստ: Գործարանի արտադրանքը պետք է ուղղված լինի Հայաստանի ինքնաբավությանը, իսկ եթե արտադրվում է ավելի շատ քան Հայաստանում սպառվում է, պետք է արտահանվի և վաճառվի սփյուռքի հայաշատ քաղաքներում։ (Ծիրանի օրինակը*)
Վաճառքից գոյացած գումարի մեծ մասը պետք է աշխատողները ստանան որպես աշխատավարձ, ինչը ևս մեկ ներարկում կլնի դեպի տնտեսություն (քանի որ քիչ ծախսող մարդիկ ավելի շատ կծախսեն, պետությունը ոչ միայն շահութահարկ կստանա արտադրանքի վաճառքից ու եկամտահարկ աշխատավարձերից, այլև կմեծանա այլ տնտեսվարող սուբյեկտների շահույթն ու հետևաբար հարկերը)։:
Սոցիալական ձեռնարկության շահույթի մյուս մասը ՀԱԽ-ի տնօրինմամբ ուղղվելու է տվյալ համայնքի զարգացմանը, որում աշխատում է այդ ձեռնարկությունը։
* Ծիրանի օրինակը նախորդ տարի հայկական ծիրանի առաջ փակվեցին Ռուսաստանում գտնվող շուկաները, սակայն Մոսկվայի հայերի միահամուռ ուժերով այդ մեծ քանակությամբ ծիրանը շատ արագ իրացվեց, սա ցույց է տալիս հայկական սփյուռքի հսկայական ներուժը, որը պետք է օգտագործել ոչ միայն բարեգործական գումարներ ներգրավելով, այլ նաև հայկական արտադրության ապրանքներ գնելով, որը կկազմի սփյուռքահայի ընդհանուր ծախսերի 40-60 տոկոսը։
Այս գործողությունները ընդամենը մի քանի տարում տնտեսական լուրջ վերելքի կբերեն Հայաստանի տնտեսությունը, սփյուռքի գումարները կծախսվեն նպատակային, ունենալով տնտեսական ինքնաբավություն Հայաստանը կվարի առավել ինքնուրույն արտաքին քաղաքականություն, կմեծանան հարկային եկամուտները, կհաղթայարվի աղքատությունը։ Համայնքային ակտիվ խմբի անդամները կկրթվեն։
