First of all, I salute this great work of analysis and reflection that you have carried out.
Here are my brief remarks:
Tourism. Indeed, the near absence of direct flights and at "comfortable" times is a real brake. Moreover, there is a lack of translated Armenian literature and tourist guides about Armenia in European bookstores. There is an obvious lack of general knowledge about Armenia (culture/art, architecture, music, cuisine...) and its history. It is necessary to publish books for potential tourists who are looking for original and authentic destinations.
Tourism that includes the discovery of Armenia's rich biogeography should be developed (in addition to ecotourism and cultural and religious tourism).
Agriculture: some serious questions to be asked. I will be very cautious with the proposal of intensification in the agricultural field (fertilizers, chemistry/phytosanitary and especially, the seed!). This orientation presents strong environmental and human health risks, as the European experience has shown. Armenia is not an agricultural country that can "feed the world", but it has undeniable assets because Armenia represents a "Hot-spot" of biodiversity and endemism. Thus, more than productivity, it is the promotion (and conservation!) of endemic and local species that should be put forward. Moreover, it would be necessary to think about "seed banks of crops and "wild" plant species" to be developed or to enrich the existing world collections. I see Armenia as a country where organic agricultural production would be largely dominant: these are modern "trends" that can bring a real added value to our agricultural or natural products without such a significant harm to the environment and health of intensive and technological agriculture. The world is in full restructuring and abandonment of intensive agricultural production: we must join this movement and preserve our small country.
" The use of advanced seeds and agricultural technology” - concretely, what are we referring to (not the "Monsanto" type approach, I hope)?
Focus on production of essential products (grains, fodder, pork) to achieve self-sufficiency and food security. Expansion of exports to target countries (Russia, Ukraine, UAE, Saudi Arabia), including fruits, tobacco and wine products.
Why focus on pig farming? One of the most problematic breeding from an ecological point of view! - Only "traditional" extensive breeding, in semi-freedom (like in Corsica or Spain: food by the big oak trees, etc.) could be suitable, in my opinion. Ex. sheep and goats in mountain pastures, etc.
We could promote/export cheeses, dairy products (matsoun type, etc.) in Russia and elsewhere; our canning factories (vegetables, fruits) are famous...
Eventually, "local" spirits.
Reclamation of fallow lands to expand land use by encouraging consolidation to increase production
Attention should be paid to soil depletion (a big problem in the world) and in Europe at present, while Armenia does not have large cultivable areas (except for the Ararat valley).
It is necessary to think about the establishment of the units of treatment - valorization of manure / dung / organic waste in general. Currently, there are organic fertilizers production units (humic and fulvic acids, etc.) which are not very energy consuming and should be installed near the farms/sources of raw materials.
Use of high technologies in agriculture: yes (e.g. use of satellite data for crop management), but taking into account the climatic, geological and edaphic specificities of Armenia - a whole applied science to develop!
In a general way, I noticed serious problems of waste disposal and garbage cans in Armenia (no sorting nor recycling/valorization of waste)...
The energy question is not addressed in the summary, although it is a key question for all the economic and social branches and a sine qua non condition for the independence of the country. What about "renewable" resources (solar, geothermal, hydro...)?
About the management of water resources - France seems to me to be a good example with its watershed approach, applying the "polluter-pays" principle, the mutualization of fees to safeguard the environment... Water is declared a non-alienable national asset.
Education / Teaching: languages - in addition to English, Russian could make a comeback so that Russian specialists can contribute their knowledge. Today, only the generation of the 60-70s still speaks Russian + the diaspora in Russia.
I am not sure that the public education in the USA (except for the big schools and universities) is an example to be taken! Serious problems are well known in the schools (kindergarten, primary, secondary, high school) in the USA. Good examples are Finland and Korea.
Health: Armenia can develop a network of health care centers (in particularly suitable places: mountains, thermal waters, as in Switzerland) or personal services for foreign retirees (especially of Armenian origin).
Industry/ technology: Transition from low-cost outsourcing to specialized value-added services to increase productivity and protect the economy from the growth of multinational corporations
Yes and yes again! Armenia was once known by the production of high value-added goods. It would be necessary to find the fields where specialization and high qualification of workers can be an asset and compete with China and India (electronics, IT...). Moreover, this field will allow the development of partnerships with foreign countries. Quality and originality (at the cutting edge of technology) are the key words for Armenia (like Japan).
I hope that my questions and my personal feeling can help to better formulate the directions to be developed in Armenia.
Maia A., France
Signatory
We need to develop minimal and maximal concepts and programs. The minimum is the preservation and evaluation of the existing state. The maximum is that which can be reached in principle and can be achieved in practice.
Convention Participant
Очень рад запуску инициативы The FUTURE ARMENIAN. Патронаж столь известных деятелей вселяет надежду на то, что в ее формате удастся объединить экспертов из различных сфер, связанных с государственным строительством и выработать некую концепцию или план действий, который можно будет донести до руководства страны.
Хорошо, что ставка сделана именно на системный подход, так как многие беды Армении связаны именно с его отсутствием. Тем не менее, на мой взгляд, перечисленные 15 целей нуждаются в некоторой доработке и переформулировании.
Например, ""Историческая ответственность"" трактуется слишком узко. Слава Богу, наша история состоит не только из Геноцида. Плюс, этот пункт фактически дублирует ""Сохранение наследия"".
Вообще, мне показалось, что цели сформулированы немного фрагментарно, т.е. они не образуют некую замкнутую логическую систему. Если планируются дискуссии по этим вопросам, то не лучше ли сначала попытаться сформулировать стратегическую цель, а потом подтянуть под нее действия, которые необходимо предпринять в различных сферах, связанных с государственным строительством?
Например, так:
Цель: Построить высокоразвитое и демократическое Армянское государство, способное обеспечить собственную безопасность.
Задачи. Определить принципы оптимального устройства:
1. Внутриполитической системы;
2. Внешнеполитической деятельности;
3. Отношений Армения-Диаспора;
4. Отношений Армения-Арцах;
5. Экономической системы;
6. Государственного управления и борьбы с коррупцией;
7. Судебной системы;
8. Вооруженных сил;
9. Системы образования, науки и технологий.
Это позволило бы лучше структурировать будущие обсуждения: говорить более предметно, избежать дублирования, уйти в ходе дискуссий от лишнего пафоса и пр.
Павел С.
Signatory
Я считаю, что уже сейчас можно было бы провести работу, направленную на запуск программы по предоставлению гражданам бесплатных земельных участков в Армении, которые не используются. Также я считаю, что решить ряд проблем в экономике и социальной жизни (в том числе в демографии) помогла бы доступная ипотека в Армении.
Еще одну программу, которая есть в России и, которую можно было бы развивать в Армении — процедура государственных закупок, аналогичная проводимой по российскому закону 44 — ФЗ.
Имея опыт создания, развития ипотечных программ как в российских банках (Банк Открытие, Совкомбанк), так и в иностранных (China Construction Bank, и ICICI Bank Eurasia), я бы мог предложить свое участие (на безвозмездной основе) в программах запуска доступной ипотеки в Армении.
Также считаю, что наилучшим решением могло бы стать учреждение нового банка развития в Армении, через который можно было бы осуществлять финансирование различных проектов. При грамотном подходе, такой банк мог бы даже стать прибыльным.
Нарек О., Россия
Signatory
I hope the future of Armenia includes women; its success depends on inclusiveness.
There are countless women that are contributing to Armenia. Often, they work quietly and in the background. That does not mean that they do not have a vision or a strategy, it just means we as a community are not highlighting their voices.
Yelena A., USA
Signatory
1. Education must be at the top of the political agenda, number one priority for the government
Organize high-level discussions with all the stakeholders (students, teachers, experts from all the sectors of economy )
2. We don't have an appropriate education system, creativity environment in schools, which creates uncertainty in education
3. Feedback loop is not working in education sector, problems are usually not reveled as a result of implemented research
4. We should start reforms in education sectors from two aspects: reforms in adults' education and in preprimary education
When children see adults that aren't learning, they don't want to learn as well
5. Governance in education should become a little bit psychological, like in business. Value the role of psychology in education
6. Educational reform can't be imported, it can be created and developed
7. Teacher attestation has one positive side – as a result, those who pass it will get higher salaries. This will also motivate those who start off their careers as teachers to aim for higher-paid jobs. On the other hand, the attestation system creates other, bigger scale problems: not necessarily all those who pass the attestation perform well as teachers in the classroom. So, what’s the index of a good teacher – we need to start from there. Additionaly, good test takers and subject experts are very different concepts
Serob Kh., Armenia
Signatory
Այս քննարկումները պետք է իրականացվեն մարզերում, որպեսզի հասկանանք մարզում բնակվողի խնդիրներն ու պատճառները։ Խնդիրները լուծելուց հետո մարզերում կավելանա ծնելիությունը, որը մեր ազգային անվտանգության խնդիր է։
Համաժողովի մասնակից
According to research, we can develop an Armenian identity when we are in an Armenian environment. That identity depends on language, culture, dances, and communication with other Armenians, so it is necessary to create an Armenian environment.
Convention Participant
Only the state can unite the efforts of all Armenians, regardless of party, place of residence, and other circumstances. No public organization is able to do that. Our unification should be through the state mechanism. There is no other option.
Convention Participant
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժումը առաջին հերթին պետք է հիմնվի համազգային երազանքների ու տեսիլքների վրա, ինչպես իր ժամանակին ասել է աշխարհահռչակ գիտնական Ալբերտ Էյնշտեյնը. «երևակայությունն ավելին է, քան գիտությունը»: Նույնիսկ Աստված-մարդ հարաբերություններում առանցքային նշանակություն ունի մարդու տեսիլքն ու երազանքը ներկայի և գալիքի հետ կապված, որն աստվածային նախախնամության իրագործման կարևոր գործոններից է:
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» պետք է հիմնվի մեր ազգային գաղափարախոսության, պատմության, քրիստոնեական հավատքի և ընտանեկան արժեքների վրա: Շարժման հիմքը և նպատակը պետք է լինի Հայաստանը` հայաստանակենտրոն գաղափարով և հայահավաք շարժումով: «ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժման ազգային գաղափարախոսության խորհրդանիշերը կարող են դառնալ Արարատ լեռը, Արաքս գետը և Սուրբ Էջմիածնի Մայր Տաճարը:
Անհրաժեշտ է ուսումնասիրել Հայաստանում և Սփյուռքում հայության ամենաառանցքային խնդիրները և բոլոր միջոցներն ուղղել դրանց լուծմանը: Անշուշտ դրանք հիմնականում կվերաբերեն Հայաստանի և Արցախի անվտանգությանը, տնտեսության և գյուղատնտեսության արդիականացմանը, ռազմաարդյունաբերական համալիրի, կրթության, գիտության և առողջապահության զարգացմանը:
Հայության նյութական, մարդկային և այլ հնարավորությունները հարկավոր է ուղորդել Հայաստանի ԲՈՒՀ-երում և համապատասխան ինստիտուտներում ֆիզիկայի, քիմիայի, թվային և նանոտեխնոլոգիաների, կենսաբանության ու երկրաբանության զարգացմանը:
Երիտասարդների համար գրավիչ դարձնելու նպատակով մեխանիզմներ մշակել ուսման վարձի, կացարանի, աշխատատեղի ապահովման, կրթության և գիտության բնագավառում աշխարհի լավագույն համալսարաններում ու գիտական կենտրոններում ուսման և գիտելիքի ամբարման հնարավորությունների ստեղծման, լավագույն մասնագետներին բարձր աշխատավարձով ու բնակարանով ապահովման համար:
Հայաստանում և աշխարհի տարբեր երկրներում, վերը նշված բնագավառներում գործող հայազգի ու հայերի բարեկամ ժողովուրդներից բաղկացած մասնագետների հավաքագրել և Հայաստանում այդ ոլորտները զարգացնելու աշխարհի առաջատար տեխնոլոգիական ձեռքբերումները Հայաստան տեղափոխելու և կիրառելու համար:
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժումը Հայաստանի և Արցախի անվտանգային համակարգի ամրապնդման նպատակով պետք է նպաստի Հայաստանի ռազմաարդյունաբերական համալիրի զարգացմանը, բոլոր հնարավոր միջոցներով աջակցի Հայաստանի պաշտպանական համակարգի արդիականացմանը:
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժումը Հայաստանի Հանրապետության ԿԳՄՍ նախարարության հետ սերտ համագործակցելով` արդիականացնի Հայաստանի կրթական և գիտական միջավայրը: Սոցիալական ոլորտում գործունեություն իրականացնի թիրախային սկզբունքներով` կիրառելով զարգացած երկրների փորձը:
Մշակույթի ասպարեզում առանցքային դարձնի մոռացության մատնված ազգային ավանդությունների, ժողովրդական սովորույթների, մանկապատանեկան խաղերի վերակագնումն ու հանրայնացումը, կրոնական տոներին զուգահեռ ժողովրդական ավանդությունների պահպանումը, հայկական խոհանոցի հանրայնացումը, ինչպես նաև կրթական, գիտական, մշակութային ու սոցիալական ոլորտներում ներդնի զարգացած երկրների փորձը:
Հետևողական, ծրագրավորված, հիմնարար ու հաստատակամ սկզբունքով գործելով` նշված բնագավառները հիմք կհանդիսանան զարգացող գիտակրթական, առողջապահական, անվտանգային, ժամանակակից տնտեսական և գյուղատնտեսական, ազգային ավանդություններով և բարձր կենսամակարդակով ապրող երկրի:
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժումը իր առջև դրած նպատակներն ու ծրագրերն իրակականցնելիս պետք է համագործակցի պետական համակարգի, Հայ Առաքելական, Հայ Կաթողիկե և Հայ Ավետարանական եկեղեցիների, Սփյուռքում գործող ավանդական հաստատությունների, ինչպես նաև անհատ գործիչների հետ:
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժումը արդյունավետ աշխատանքի շնորհիվ կվաստակի Հայաստանի, Արցախի և Սփյուռքի հայության վստահությունը և կդառնա համահայկական ազդեցիկ շարժում, որը ոչ միայն կհամագործակցի պետական, կրոնական և հասարակական հաստատությունների հետ, այլև նշված բնագավառների ղեկավարների և առաջնորդների համար կդառնա ուղորդող, վերահսկող, աջակցող, հավասարակշռող շարժում:
Պետական և ազգային կյանքին վերաբերող ֆորսմաժոռային իրավիճակներում «ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժումը կդառնա կայունացնող, ներազգային կյանքում հաշտեցնող և ազգային վտանգները չեզոքացնող ուժ:
Շարժումը կարող է Հայաստանի և Արցախի անվտանգության և զարգացման նպատակով համագործակցել արևմուտքի, արևելքի ազդեցիկ պետությունների և միջազգային կազմակերպությունների ու անհատների հետ, ապահովի տարածաշրջանի անվտանգությունը, զարգացումը և կայուն փոխհարաբերությունները Հայաստանի բարեկամ և հարևան երկրների հետ:
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժումը հայության անցյալի հիշողությունից և պատմական դառը փորձությունից ելնելով, կատարի հայության ցեղասպանության և հայրենազրկության պատճառների խորը ուսումնասիրություն, տարբեր պետությունների ու ազգերի հետ մեր փոխհարաբերությունները ՀՀ իշխանությունների հետ միասին կարգավորի` ելնելով այդ ամենի ուսումնասիրության արդյունքներից:
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժումը համակիրների և գաղափարակիրների հետ քննարկում- հանդիպումներից բացի, որտեղ գեներացվում են արժեքավոր գաղափարներ ու առաջարկություններ, արդեն ժամանակն է, որ նշված 15 ուղղություններով գործադիր մարմնի կողմից քայլեր կատարվեն ըստ ոլորտների և անհրաժեշտության դեպքում հանրայնացվեն, որպեսզի համակիրները թե հայաստանում և թե Սփյուռքում տեսնեն շոշափելի և արդյունավետ գործունեություն ու դրսևորեն ակտիվ մասնակցություն «ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժման ծրագրերին:
Էդվարդ Մ․, Հայաստան
Signatory
Սփյուռքի անվստահության խնդիրը գալիս է Հայաստանից, Հայաստանը պետք է սկսի օգնել Սփյուռքին, դա կբերի փոխադարձ վստահության։
Համաժողովի մասնակից
Կարելի է հեռավար կերպով հայոց լեզվի դասընթացներ կազմակերպել։ Կենտրոնը լինի Երևանը, որտեղից դասեր կանցկացվեն տարբեր երկրներ համար։ Տարիներ անց արդյունքները տեսանելի կլինեն, լեզվին զուգահեռ մշակույթը ևս կփոխանցվի։
