Как макроэкономист у меня есть определенные идеи относительно путей развития армянской экономики.
Было сделано заявление о создании инвестиционного фонда и возникает банальный вопрос: во что вкладывать деньги? Здесь в дело вступает экономист: сущность работы экономиста заключается именно в том, чтобы ограниченные ресурсы использовать с максимальной эффективностью. Если экономист не решает эту задачу, то должен собрать вещи и уйти домой.
Следовательно, направления вложения инвестиционных средств зависят от задач, которые они должны решить для страны. Так, например, в течение ближайших 10-20-и лет нам необходимо решить в Армении следующие первоочередные задачи:
1. Повышение обороноспособности страны: разработка, производство и внедрение современных систем ПВО и наступательных систем; создание профессионального командирского состава; создание профессиональной разведки и контрразведки; обеспечение определенного уровня независимости, или национальной безопасности, по энергоснабжению, воздушных перевозок, снабжению топливных и продовольственных товаров и т.д. Только высокая обороноспособность позволит сохранить суверенитет страны.
2. Производство, потребление и экспорт товаров и услуг с максимальным уровнем добавленной стоимости и максимальной конкурентоспособностью. Так, например, вместо того, чтобы просто добывать и экспортировать полезные ископаемые, необходимо обеспечить максимально глубокую обработку местных, а также импортируемых сырьевых ресурсов. Здесь важно также, что для решения данной задачи, прежде всего, необходимо:
a. Модернизировать систему обучения, начиная с детского сада;
b. Вкладывать серьезные ресурсы в развитие прикладной науки. Так, например, производство представляет собой органическое единство следующих процессов: НИОКР, сам процесс производства и реализацию.
c. Обеспечить модернизацию существующих и строительство новых инфраструктурных систем: дорог, мостов, туннелей, водохранилищ и т.д. Современные инфраструктурные системы позволяют не только снизить затратность производства товаров и оказания услуг и, тем самым, повысить конкурентоспособность местной продукции, а также производить новые товары и услуги.
d. Разработать строгие стандарты по качеству и создать эффективную систему мониторинга качества товаров и услуг.
e. Создать эффективную цифровую экономику.
3. Обеспечить максимально эффективно использования сырьевых, трудовых, земельных и прочих ресурсов. Здесь, однако, необходимо учитывать не только повышение занятости ресурсов и получение прибылей, а также фактор экологии, поскольку мы хотим не только работать в Армении, а также безопасно жить. Объективным вызовом является, что важным ресурсом для армян является диаспора: диаспора не только может стать серьезным инвестором в национальную экономику и потребителем армянской продукции, а также послом армянского производителя в зарубежных странах.
Здесь необходимо учитывать, что другие страны, прежде всего, развитые страны, не ждут нас с распростертыми руками как поставщиков высококонкурентоспособных товаров и услуг. Они ожидают о нас поставок сырьевых и трудовых ресурсов. Здесь нужно серьезно потрудиться, чтобы суметь сначала производить, а затем продавать высококонкурентоспособные товары, технологии и услуги на международных рынках.
Таким образом, я предлагаю сначала определиться с задачами, которые должны решиться посредством соответствующих инвестиций, впоследствии разработать конкретные приоритетные направления и обсудить методы финансирования: кредитование, проектное финансирование, инвестиции в ценные бумаги, краудфандинг, государственно-частное сотрудничество и т.д.
Гагик А., Армения
Signatory
I am sure biotechnology has been considered as one of the prospective directions for building the future in Armenia. I hope it would be possible to create a group that could connect scientists working in different universities and companies with scientists in Armenia to discuss what kind of help is needed and what can be built together.
Here is what I could bring to table:
Part of my job is to develop monoclonal antibodies for research and diagnostic purposes in medicine. I could help establish a similar laboratory that could serve the local needs, to start with.
Maybe some of the companies, producing commercial antibodies would choose to open an R&D and manufacturing laboratory in Armenia, if we have well trained personnel.
This might seem to be a very small-scale endeavor, but it will boost the research and clinical science.
Another suggestion is to create a group that would help connect local science to business. The potential of students in Armenia and abroad could be utilized. I have an idea of a project:
The copper mining is one of the major components of our industry. New, more eco-friendly methods of precipitating copper from ore are being utilized worldwide. Bioleaching is one of them; it is essentially using bacteria to precipitate copper (or other metals) from low metal containing ore. Usually, the companies patent the consortium of bacteria.
Scientists from ArmBiotechnology in Yerevan (please see the reference below) have isolated a consortium of bacteria from ore in Kapan that can efficiently be used for this purpose. We could use student engineers to create bioreactors for mining copper from leftover ore by bioleaching, thus employing local people and cleaning the environment.
Susanna B., USA/Armenia
Signatory
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» նախ և առաջ հոգեբանորեն փորձում է վերականգնել հույսը, որ յուրաքանչյուր հայ ունի հնարավորություն գործելու, ճիշտ ընտրված թիմը, էլ ավելի է ներշնչում վստահություն, որ յուրաքանչյուրս կարող ենք գործել: Ինձ որպես արցախցու, մտահոգում է Արցախի և Հայաստանի կապը, և 15 նպատակներից, ամենաշատը կենտրոնացած եմ այդ կետի վրա:
Լուսինե Ս․, Հայաստան
Signatory
Everything depends on our goals. In order to create the future, we need to understand what our heritage is, develop our heritage, create a new value system, and pass this new heritage on to the coming generations.
Convention Participant
It may be right for other nations not to think so much about national problems and live their own lives, but this does not work for us, because we are still under the threat of genocide.
Convention Participant
Պետք է օրգանական կապ ստեղծել ՀՀ-ի և Սփյուռքի միջև։ Այս խնդիրները լուծելու համար պետք է լինեն մեխանիզմներ։ Կարելի է ստեղծել թեկուզ խորհրդատվական մարմին, որտեղ կպատասխանեն Հայաստանում բիզնես սկսող սփյուռքահայերի բոլոր հարցերին։
Համաժողովի մասնակից
Կարելի է հեռավար կերպով հայոց լեզվի դասընթացներ կազմակերպել։ Կենտրոնը լինի Երևանը, որտեղից դասեր կանցկացվեն տարբեր երկրներ համար։ Տարիներ անց արդյունքները տեսանելի կլինեն, լեզվին զուգահեռ մշակույթը ևս կփոխանցվի։
Համաժողովի մասնակից
Մենք պետք է ունենանք մեկ գաղափար ու մեկ ռազմնավարություն, թե ուր ենք ուզում գնալ։ Կարող ենք ունենալ այս մեկ փաստաթուղթը, բայց կարող ենք նաև ունենալ այդ մեկ նպատակին հասնելու տասը ճանապարհ։
Համաժողովի մասնակից
There is a shortage of Armenian teachers in Armenian schools abroad. I think low pay is also one of the reasons. Armenia is obliged to take care of that. It is possible to send teachers for a certain period of time and provide them with a place of residence and a salary.
Convention Participant
Սփյուռքը միշտ հայաստանակենտրոն է։ Լինի պատերազմ, թե այլ աղետ, Սփյուռքը միշտ պատրաստ է աջակցել։ Որքան ուժեղ է Հայաստանը, այդքան ուժեղ է Սփյուռքը։
Համաժողովի մասնակից
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժումը առաջին հերթին պետք է հիմնվի համազգային երազանքների ու տեսիլքների վրա, ինչպես իր ժամանակին ասել է աշխարհահռչակ գիտնական Ալբերտ Էյնշտեյնը. «երևակայությունն ավելին է, քան գիտությունը»: Նույնիսկ Աստված-մարդ հարաբերություններում առանցքային նշանակություն ունի մարդու տեսիլքն ու երազանքը ներկայի և գալիքի հետ կապված, որն աստվածային նախախնամության իրագործման կարևոր գործոններից է:
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» պետք է հիմնվի մեր ազգային գաղափարախոսության, պատմության, քրիստոնեական հավատքի և ընտանեկան արժեքների վրա: Շարժման հիմքը և նպատակը պետք է լինի Հայաստանը` հայաստանակենտրոն գաղափարով և հայահավաք շարժումով: «ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժման ազգային գաղափարախոսության խորհրդանիշերը կարող են դառնալ Արարատ լեռը, Արաքս գետը և Սուրբ Էջմիածնի Մայր Տաճարը:
Անհրաժեշտ է ուսումնասիրել Հայաստանում և Սփյուռքում հայության ամենաառանցքային խնդիրները և բոլոր միջոցներն ուղղել դրանց լուծմանը: Անշուշտ դրանք հիմնականում կվերաբերեն Հայաստանի և Արցախի անվտանգությանը, տնտեսության և գյուղատնտեսության արդիականացմանը, ռազմաարդյունաբերական համալիրի, կրթության, գիտության և առողջապահության զարգացմանը:
Հայության նյութական, մարդկային և այլ հնարավորությունները հարկավոր է ուղորդել Հայաստանի ԲՈՒՀ-երում և համապատասխան ինստիտուտներում ֆիզիկայի, քիմիայի, թվային և նանոտեխնոլոգիաների, կենսաբանության ու երկրաբանության զարգացմանը:
Երիտասարդների համար գրավիչ դարձնելու նպատակով մեխանիզմներ մշակել ուսման վարձի, կացարանի, աշխատատեղի ապահովման, կրթության և գիտության բնագավառում աշխարհի լավագույն համալսարաններում ու գիտական կենտրոններում ուսման և գիտելիքի ամբարման հնարավորությունների ստեղծման, լավագույն մասնագետներին բարձր աշխատավարձով ու բնակարանով ապահովման համար:
Հայաստանում և աշխարհի տարբեր երկրներում, վերը նշված բնագավառներում գործող հայազգի ու հայերի բարեկամ ժողովուրդներից բաղկացած մասնագետների հավաքագրել և Հայաստանում այդ ոլորտները զարգացնելու աշխարհի առաջատար տեխնոլոգիական ձեռքբերումները Հայաստան տեղափոխելու և կիրառելու համար:
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժումը Հայաստանի և Արցախի անվտանգային համակարգի ամրապնդման նպատակով պետք է նպաստի Հայաստանի ռազմաարդյունաբերական համալիրի զարգացմանը, բոլոր հնարավոր միջոցներով աջակցի Հայաստանի պաշտպանական համակարգի արդիականացմանը:
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժումը Հայաստանի Հանրապետության ԿԳՄՍ նախարարության հետ սերտ համագործակցելով` արդիականացնի Հայաստանի կրթական և գիտական միջավայրը: Սոցիալական ոլորտում գործունեություն իրականացնի թիրախային սկզբունքներով` կիրառելով զարգացած երկրների փորձը:
Մշակույթի ասպարեզում առանցքային դարձնի մոռացության մատնված ազգային ավանդությունների, ժողովրդական սովորույթների, մանկապատանեկան խաղերի վերակագնումն ու հանրայնացումը, կրոնական տոներին զուգահեռ ժողովրդական ավանդությունների պահպանումը, հայկական խոհանոցի հանրայնացումը, ինչպես նաև կրթական, գիտական, մշակութային ու սոցիալական ոլորտներում ներդնի զարգացած երկրների փորձը:
Հետևողական, ծրագրավորված, հիմնարար ու հաստատակամ սկզբունքով գործելով` նշված բնագավառները հիմք կհանդիսանան զարգացող գիտակրթական, առողջապահական, անվտանգային, ժամանակակից տնտեսական և գյուղատնտեսական, ազգային ավանդություններով և բարձր կենսամակարդակով ապրող երկրի:
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժումը իր առջև դրած նպատակներն ու ծրագրերն իրակականցնելիս պետք է համագործակցի պետական համակարգի, Հայ Առաքելական, Հայ Կաթողիկե և Հայ Ավետարանական եկեղեցիների, Սփյուռքում գործող ավանդական հաստատությունների, ինչպես նաև անհատ գործիչների հետ:
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժումը արդյունավետ աշխատանքի շնորհիվ կվաստակի Հայաստանի, Արցախի և Սփյուռքի հայության վստահությունը և կդառնա համահայկական ազդեցիկ շարժում, որը ոչ միայն կհամագործակցի պետական, կրոնական և հասարակական հաստատությունների հետ, այլև նշված բնագավառների ղեկավարների և առաջնորդների համար կդառնա ուղորդող, վերահսկող, աջակցող, հավասարակշռող շարժում:
Պետական և ազգային կյանքին վերաբերող ֆորսմաժոռային իրավիճակներում «ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժումը կդառնա կայունացնող, ներազգային կյանքում հաշտեցնող և ազգային վտանգները չեզոքացնող ուժ:
Շարժումը կարող է Հայաստանի և Արցախի անվտանգության և զարգացման նպատակով համագործակցել արևմուտքի, արևելքի ազդեցիկ պետությունների և միջազգային կազմակերպությունների ու անհատների հետ, ապահովի տարածաշրջանի անվտանգությունը, զարգացումը և կայուն փոխհարաբերությունները Հայաստանի բարեկամ և հարևան երկրների հետ:
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժումը հայության անցյալի հիշողությունից և պատմական դառը փորձությունից ելնելով, կատարի հայության ցեղասպանության և հայրենազրկության պատճառների խորը ուսումնասիրություն, տարբեր պետությունների ու ազգերի հետ մեր փոխհարաբերությունները ՀՀ իշխանությունների հետ միասին կարգավորի` ելնելով այդ ամենի ուսումնասիրության արդյունքներից:
«ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժումը համակիրների և գաղափարակիրների հետ քննարկում- հանդիպումներից բացի, որտեղ գեներացվում են արժեքավոր գաղափարներ ու առաջարկություններ, արդեն ժամանակն է, որ նշված 15 ուղղություններով գործադիր մարմնի կողմից քայլեր կատարվեն ըստ ոլորտների և անհրաժեշտության դեպքում հանրայնացվեն, որպեսզի համակիրները թե հայաստանում և թե Սփյուռքում տեսնեն շոշափելի և արդյունավետ գործունեություն ու դրսևորեն ակտիվ մասնակցություն «ԱՊԱԳԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆԸ» շարժման ծրագրերին:
Էդվարդ Մ․, Հայաստան
Signatory
Reading. Goal is that people respect people, people learn setting goals and working towards them. Armenians do not make debts to buy something luxury. People understand life-long learning is feasible and valuable. Networking is not related to bribery and corruption. Armenians make rational decisions.
1. Create lists of 10 books every modern Armenian should read. It should contain books teaching skills/thinking needed in 21st century and books reminding and inspiring Armenians to be Armenians. “Atomic Habits”, “The Art of Thinking Clearly”, “The Art of Good Life”, “Emotional Intelligence”, “Freakonomics”, “The Richest Man in Babylon”,
2. Make reading books available for everyone. In rural communities, school libraries can work for the first time. We need public libraries like in AUA where anyone can read a book, maybe do some homework without being disturbed. We need to make internet accessible for everyone.